Çalışmada global ısınma devam ederken geçtiğimiz yıl içinde dünya çapında binlerce kişinin hayatını etkileyen ve büyük hasara yol açan 10 büyük iklim olayı sıralanıyor.
Bu felaketlerden 6’sı Asya kıtasında yaşandı. Çin ile Hindistan’daki sellerin yol açtığı maddi ziyan 40 milyar doları aştı.
ABD’yi etkileyen rekor sayıda kasırga ve orman yangını ise bu yıl tahminen 60 milyar dolarlık ziyana yol açtı.
Dünya bir yandan koronavirüs salgınıyla başa çıkmaya çalışırken, bir yandan da çok iklim şartlarının yol açtığı felaketlerle boğuştu.
Muson yağmurları ve seller
Bu yıl Asya’yı etkileyen büyük fırtınalarla birlikte gelen sıradışı şiddetteki muson yağışları en büyük ziyana yol açan iklim olayları oldu.
Hindistan’da aylarca devam eden büyük seller 2 binden fazla insanın vefatına ve milyonlarcasının konutundan olmasına, göçmesine yol açtı.
Bu sellerin yol açtığı hasarın sigortalanmış olan kısmının ise, tahminen 10 milyar dolar olduğu düşünülüyor.
Çin, sellerden daha da büyük ziyana uğradı. Bu yılın Haziran ve Ekim ayları ortasında Çin’in maddi ziyanı 32 milyar dolara ulaştı. Buna karşılık can kaybı Hindistan’dan çok daha az oldu.
Aşikâr bir mühlet devam eden bu cins felaketlerin dışında bir de birdenbire ortaya çıkıp, dev ziyanlara yol açan olaylar da oldu.
Mayıs ayında Bengal Körfezi’ni vuran Amphan fırtınası bir kaç gün içinde 13 milyar dolar hasara yol açtı.
Pune’deki Hindistan Tropik Meteoroloji Enstitüsü’nden iklim bilimci Dr Roxy Mathew Koll “Umman Denizi ile Bengal Körfezi’nde ısının (su sıcaklığının) 30-33 derece üzere rekor seviyelere çıktığına şahit olduk” diyor.
“Su sıcaklığının bu kadar yükselmesiyle oluşan deniz sıcaklığı dalgaları muson mevsimi öncesinde yaşanan Amphan ve Nisarga fırtınalarının şiddetinin artmasına yol açmış olabilir. Amphan Bengal Körfezi’nde muson yağmurları öncesinde şimdiye kadar yaşanmış en şiddetli siklonlardan biriydi” diye sürdürüyor.
Çekirge istilası ve kasırgalar
“Aşırı iklim olayları” Afrika’da da büyük ziyana yol açtı.
Ekinlerin ve bitki örtüsünün yok olmasına sebep olan büyük çekirge istilalarının aşağı üst 8,5 milyar dolarlık ziyan yarattığı düşünülüyor.
Birleşmiş Milletler bu çekirge istilalarının iklim değişikliğiyle, Ortadoğu ve Afrika Boynuzu’nu son yıllarda tesiri altına alan alışılmadık şiddetteki yağışlarla irtibatlı olduğunu söylüyor.
Avrupa da çok iklim olaylarından nasibini aldı.
Şubat ayında Ciara Kasırgası İrlanda adası, İngiltere ve bir çok Avrupa ülkesini etkiledi. 14 kişinin canını yitirdiği bu günlerde 2,7 milyar dolar dolayında maddi hasar meydana geldi.
Asıl ziyan çok daha büyük
Christian Aid isimli kuruluş, raporunda maddi ziyanları yalnızca kayıpların sigorta bedellerine dayandırdığını, bu nedenle de asıl zararın çok daha büyük olması gerektiğini vurguluyor.
Ayrıyeten varlıklı ülkelerde mülk fiyatları çok daha değerli olduğundan, çok iklim olaylarının yol açtığı ziyanların bu ülkelerde sigorta şirketlerine maliyetinin çok daha yüksek olacağına da dikkat çekiyor.
Zararın maddi boyutunu bilançoya dökmek, bu fırtına ve kasırgaların, yangınların yol açtığı ziyanları tam olarak anlatmakta bir çok sebeple yetersiz kalıyor.
Örneğin Güney Sudan’daki seller tahminen dolara vurulduğunda en büyük ziyana yol açan felaketler ortasında değil ancak ülkede yaşayanlara verdiği ziyan kıyas kabul etmeyecek kadar yüksek. 138 insanın hayatına mal olan bu seller tıpkı vakitte fakir ve açlık tehdidiyle yüz yüze olan Güney Sudan’ın bir yıllık tarım üretiminin tamamını yok etti.
‘İklim değişikliğinin tesiri büyüyor’
Araştırmacılar iklim değişikliğinin çok iklim olayları üzerindeki tesirinin büyük olduğunu ve önümüzdeki periyotta de muhtemelen daha büyüyeceğini söylüyorlar.
Avustralya’nın Yeni Güney Galler Üniversitesi İklim Değişikliği Araştırmaları Merkezi’nden Dr. Sarah Perkins-Kirkpatrick “2019’da olduğu üzere 2020 de felaketlere yol açan çok tabiat olaylarıyla dolu geçti” diyor.
“Bütün bunlara global ısının ortalama olarak 1 santigrat derece yükselmesi sebep oldu. Bu da ortalama iklim şartları ile çok tabiat olayları ortasındaki çok hassas ilintiyi iyice gözler önüne seriyor. Sonuçta iklim değişikliğinin tesiri kendisini ortalamalar değil tek tek felaketlerle hissettirecek. Ne yazık ki global ısı yükseldikçe bizi 2020 üzere ve daha da beter yıllar bekliyor” diye sürdürüyor.
2021’in sahiden de bu cins çok iklim olaylarını beraberinde getirmesi kaçınılmaz görünmekle birlikte siyasi önderlerin artık dünyayı daha beterinden muhafazaya katkısı olacak adımları atmaya yaklaştıkları konusunda iyimser beklentiler de var.
Christian Aid kuruluşunun raporunu hazırlayan Dr. Kat Kramer bu yılın iklim değişikliği gidişini aksine çevirmeye yönelik bir dizi adımın atılacağı bir yıl olması gerektiğini vurguluyor.
“Beyaz Saray’a Joe Biden’ın seçilmesi, dünya çapında acil hareket talep eden toplumsal hareketlerin yükselişi, Covid sonrası için öngörülen yeşil yatırım planları ve İngiltere’de yapılacak BM İklim tepesi, ülkelerin bizi daha inançlı bir geleceğe taşıyacak adımları atması için büyük fırsatlar oluşturuyor” diyor.
Hürriyet
