Tüm dünyayı tesiri altına alan ve Türkiye’de de birinci hadisenin mart ayında görüldüğü koronavirüs salgını, ülke ekonomilerinin ikinci çeyrekte sert daralmalarına sebep oldu. Salgının yayılımını önlemek için alınan önlemler ve dünya iktisadına ait belirsizlikler ülkelerin makro bilgilere de süratle yansıdı. Ülkeler bu süreçten çıkmak için trilyonlarca dolarlık dayanak paketleri açıkladı. Öncü göstergeler üçüncü çeyrekte iktisatların tabandan dönmeye başladığına, ‘V’ tipi toparlanmaya geçildiğine işaret ediyor.
SALGIN MEÇHULLÜĞÜ
Türkiye’de salgının ortaya çıkmasıyla makro datalarda bozulmalar başlasa da hükümetin, regülatörlerin ve bankacılık bölümünün proaktif adımlarıyla olumsuz tesirler minimum seviyede tutuldu. Yıla yüzde 75.5 düzeylerinden başlayan kapasite kullanım oranı, nisan ayında yüzde 61.6 düzeylerine kadar geriledi. Alınan tedbirler ve gerçek dalı destekleyici adımlarla kapasite kullanım oranı altı ay üst üste artış gösterdi. Böylelikle kapasite kullanım oranı eylülde yüzde 74.6 ile salgın öncesi devirdeki yüzde 75-76 düzeylerine yaklaştı.
BILGILER OLUMLU GELİYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, kapasite kullanım oranındaki artışa ait Twitter hesabından değerlendirmede bulundu. Kelam konusu orandaki yükselişe dikkati çeken Albayrak, şunları kaydetti: “Yılın üçüncü çeyreğine ait son bilgiler olumlu gelmeye devam ediyor. Kapasite kullanım oranı, eylül ayında 1.3 puan artarak yüzde 74.6 düzeyine çıktı. İnşallah son çeyrekte de bu seyir devam edecek ve yılı beklentilerin üzerinde tamamlayacağız.”
HİZMET KESIMINDE ITIMAT ARTIŞI
Türkiye İstatistik Kurumu da, eylül ayına ait sektörel itimat endekslerini açıkladı. Buna nazaran, mevsim tesirlerinden arındırılmış hizmet bölümü inanç endeksi ağustosta 70.5 iken bu ay yüzde 6.4 artarak 74.9’a yükseldi.
Hizmet dalında bir evvelki aya nazaran, son 3 aylık periyotta iş durumu alt endeksi yüzde 12.8 artarak 71.3 oldu. Kelam konusu periyotta hizmetlere olan talep alt endeksi yüzde 12.6 artarak 69.8 kıymetini aldı. Gelecek 3 aylık periyotta hizmetlere olan talep beklentisi alt endeksi ise yüzde 2.8 azalarak 83.7’ye geriledi. Mevsim tesirlerinden arındırılmış perakende ticaret bölümü itimat endeksi ise eylülde yüzde 1.5 azalarak 93.5’e düştü. Mevsim tesirlerinden arındırılmış inşaat kesimi inanç endeksi de geçen ay 85 iken bu ay yüzde 2 azalarak 83.3’e indi.
GERÇEK KESİM INANÇ ENDEKSİ GERİLEDİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından eylül ayına ait İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Gerçek Kesim Itimat Endeksi açıklandı. RKGE eylülde bir evvelki aya nazaran hudutlu düşüş göstererek 105.3 düzeyinde gerçekleşti. Salgın nedeniyle belirsizliğin arttığı bir ortamda nisan ayında 66.8 düzeyine kadar gerileyen RKGE, ağustosta 106.2 ile salgın öncesi devir düzeylerine ulaşmıştı. Tıpkı periyotta mevsimsellikten arındırılmış gerçek kesim itimat endeksi (RKGE-MA) ise 0.5 puan yükselerek 105.7’ye ulaştı. Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi ve iç piyasa sipariş ölçüsünde artış bildirenler lehine olan seyir güçlenerek devam etti. İhracat sipariş ölçüsünde ise bir evvelki ayda azalış bildirenler lehine olan seyir artış bildirenler lehine döndü. Mevcut toplam siparişlerin ve mevcut mamul mal stokları düzeyinin mevsim normallerinin altında olduğu istikametindeki değerlendirmeler zayıflayarak devam etti.
Hürriyet
