Yerküre futbolunda hangi tertip olursa olsun maçlarda kimin düdük çalacağı her daim merak konusu olmuştur. Memleketimizde futbol hali hazırda daima hakem üzerinden okunduğu için bizdeki atamaların üzerine de çok çokça düşülüyor. Hele ki mevzubahis derbilerse! Bundesliga’da sıradan kaidelerde yaşadığınız kentin ve velev o kentin bağlı olduğu eyaletteki ekiplerin maçlarına çıkamıyorsunuz. Pandeminin akabinde öncülük edip futbola merhaba diyen Bundesliga’da Hakem Yöneticisi Lutz-Michael Fröhlich mümkün olduğunca yaşadığı kente yakın ortamlarda hakemlere maç vereceklerini, atama kurallarını esneteceklerini, kendi kentinde olmasa da eyalet sonlarında vazife vereceklerini belirtmişti. 1.5 milyon nüfuslu Münih’te yaşayan ve yakından tanıdığımız Bundesliga’nın FIFA elit hakemlerinden Dr. Felix Brych 2016-17 Şampiyonlar Ligi ve 2013-14 Avrupa Ligi finallerini yönetti, 2014 ve 2018 Yerküre kupalarında hizmet aldı. Kariyerinde 700’e yakın maçta düdük çalan Felix Brych’in hayatında hiç Bayern Münih maçı yönetmediğini biliyor muydunuz? Pandemide bile hala Bayern Münih maçına çıkamıyor olsa da en azından eyaletin ekiplerinin maçına çıkabildi. 16 Mayıs’ta Augsburg-Wolfsburg; 22 Mayıs’ta Nürnberg-Aue maçlarında düdük çaldı.
Yerküreyi yönet lakin Allianz Arena’da düdük çalmadan öl!
Yerküre Kupası, Şampiyonlar Ligi üzere muazzam seviyelerde ve atmosferde vazife alıyorsunuz gelgelelim Münih’te yaşadığınız için liginizde en çok düdük çalmak isteyeceğiniz Bayern’in maçını yönetmişliğiniz yok. İnanılmaz geliyor kulağa. Evet İtalya’da durum nasıl? Şu an UEFA Hakem Heyeti Lideri olan ve bir periyot bizde de danışman olarak hizmet yapan Roberto Rossetti de kariyerinde memleketinin 1 numaralı kadrosu Juventus’un maçını göremeyenlerden. Efsane hakem Collina bu açıdan şanslılar arasında. Pierluigi Collina, Bologna’ya yakın Viareggio kesiminde olduğundan İtalyan devlerin tüm maçlarına çıkabilme talihine sahip olmuş. Premier Lig’de kent kısıtı yok fakat tuttuğu grup kısıtlaması var. Ne şık geliyor kulağa! Bu seri Mike Dean örneğinde görmüştük. Tranmere ekibinin taraftarı olarak tribünde tezahüratını yapıyordu. Michael Oliver, Newcastle taraftarı olduğu için St James’s Park’ı ve deplasmanda Newcastle maçlarına çıkamıyor. Atkinson, Leeds’in; Marriner Aston Villa’nın; Jonathan Moss Sunderland’in; Craig Pawson ise Sheffield Utd. taraftarı.
BERNABEU GÖREMEDİ!
İspanya MHK Lideri olan Carlos Velasco Carballo, 2008-2016 yılları arasında FIFA hakemliği yapmış, 2014 Yerküre Kupası ve 2016 Avrupa Şampiyonası’nda vazife almış, Devler Ligi’nde 28 maç yönetip 2010-11’de Avrupa Ligi finalinde düdük çalmış bir isim. Amma velakin, 6.5 milyon nüfusa sahip başşehir Madrid’te yaşadığından 218 maçlık LaLiga kariyerinde Bernabeu ve Real Madrid yüzü görmemiş!
TÜRKİYE’NİN SEVGİLİSİ LAHOZ
Hepimizin sevdiği, yakın bir isme bakalım: İspanyol Mateu Lahoz. Real Madrid ve Barça’nın Avrupa kupalarında finallerde uzunluk göstermeleri, aslında İspanyol hakemlerin dev finalleri yönetme bahtı manasında en büyük handikap. Gelgelelim Lahoz en azından devletinde El Clasico maçlarıyla teselli buluyor. ‘Kütük’ Valencia gözüktüğünden kariyerinde Valencia maçı yok. Bu yaklaşım bizde İstanbul dahil uygulanıyordu. İstanbul’da yaşayan Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus, Mete Kalkavan, Hüseyin Göçek üzere isimlerin 3 büyüklerin hiçbir maçına (İki İstanbul kadrosu arasındaki maçlar hariç) çıkamamasını düşünmek anlamsız sahiden. 15 milyon nüfuslu bir metropol için “şehir kuralı” uygulamak hakemler için büyük haksızlıktı. Uzun yıllar İstanbul ekiplerinin maçlarını öbür vilayetlerin hakemleri yönetmiş, ön planda daima onlar olmuş, hakemliğin tadını onlar (özellikle Ankara ve İzmir bölgesi) çıkarmıştır. Anlamsız ve haksız diye nitelendirme sebebim külliyen bir hakemin hayalinden ötürü aslında. Ben dahil hakemliğe adım atan her Türk genci, gözünü kapatıp İnönü, Kadıköy, Ali Sami Yen atmosferini hayal eder(kulüplerin şu anki vaziyetlerinden ve devletteki futbol ikliminden ötürü hala birebir hissiyattalar mı emin değilim). 3 büyüklerin PAF maçlarına çıktığınızda bile alanda yürüyüşünüz değişir. 2005- 06 döneminde bu anlamsız kural kaldırıldı. Son 15 yıldır, İstanbul kadrolarının Anadolu gruplarıyla oynadığı maçlarda İstanbul hakemleri vazife alabiliyor. Bu sayede de en sıcak örnek olarak F.Bahçe-Trabzon kupa rövanşında Cüneyt Çakır’ı görebiliyoruz.
HALA MAĞDURİYET
Bir devletin en üst seviye liginde hizmet alan hakemlerinin bölge/şehir sınırlamasına maruz kalması tartışılır bir durum. İstanbul’da had kaldırıldı tahminen lakin İzmir ve Ankara hala birebir mağduriyeti yaşıyor. Velev ikili mağduriyet! Örneğin düşme potasında olan Ankaragücü’nün bir sonraki hafta oynayacağı rakibinin maçına atama yapılırken bile Ankara nahiyesinden hakem seçilmemesine itina gösteriliyor. İzmir için de keza Altay ve Göztepe için makbul bu durum. Hal bu türlü olunca münhasıran liglerin 2.yarısında MHK’nın “görev verememe kriterleri” arttıkça o vilayetteki hakemlerin maç alma talihleri düşüyor. Kendi ilinin kadrosunun maçı olmaz, kendi ilinin kadrosu düşme potasındaysa rakiplerinin maçı olmaz, kritik maçsa olmaz diye diye hafta ahir konutunda oturmak zorunda kalan hakem sayısı artıyor.
SİCİLİMİZ KABARIK!
Tartışmanın bir sair açısı da sosyolojik. Varsayalım ki Üstün Lig için kent kıstasını kaldırdık. İşte burada da kulüpler tarafından hakemlere bakış açısının getirdiği nokta kişisi korkutuyor. İstanbul gişelerinde durdurulup dövülen hakemlerimizden, pek çok kentte profesyonel maçlardan sonra kişisel polis müdafaasında stattan çıkarılanlara kadar berbat sicilimiz kabarık. Velev gece 03.30’da devlet desteğiyle stattan sağ salim çıkabilen örnek unutulmaz. Öteki kentlerden gelen hakemlerin canını güçlükle kurtardığı bir memlekette, kendi kentinin kadrosunun maçını yönetecek olan hakemlerin huzurla yaşama bahtı da çok zorlaşıyor. En azından nüfus açısından bir kıstas getirilebilir, 2019 donelerine nazaran 4.3 milyonluk İzmir ile 5.5 milyonluk Ankara’nın da önü açılabilir. Uygun maçlara çıkmak için hakemlerin ikametgahı değiştirilmek zorunda bırakılmaz en azından.
SEVİNDİRİCİ ÖZELLİK
Futbol kültürü olarak Avrupa’nın çok arkasındayız tahminen lakin en azından hakemlik ismine şehircilik kriterinde dahi olsa bir gram önde olmak sevindirici. Liverpool’daki muazzam kariyerinde şampiyonluk göremeyen Gerrard’ın bu seri ipi göğüslemeye çok yakın olan kadrosuna 2 aylığına da olsa döndürülüp şampiyonluk coşkusunu yaşamasının istenmesi İngiliz medyasında çok dillendirildi. Gibisi bir hareketi Felix Brych’in noktasında olsam kesin yapardım.
Hürriyet
