Geleceğin fikirlerini şimdi lise sıralarında ya da üniversite kampuslarındayken icat eden gençler, yeni girişimcilik modeli startup’larla ‘iyi fikir’leri dünya çapında şirketlere dönüştürüyor. Facebook, Amazon, Twitter, Airbnb, Uber üzere dünya devleri yakın geçmişte birer startup fikriydi. Tıpkı onlar üzere startup olarak yola çıkan Türkiye’nin önde gelen şirketleri de bugün dünya çapında işlere imza atıyor. Bir fikre sahip olmak yahut büyümekte olan bir startup şirketinde yer almak için nasıl bir eğitim gerekiyor? Geleceğin mert ve yaratıcı girişimcilerine ilham olan startup şirketlerini, örnek teşebbüsçü ve uzmanlarla değerlendirdik.
ABD’nin 2000’li yıllara damgasını vuran ve dünya lisanlarına ikramı olan startup, bugünün iş dünyasında sıkça kullanılan ancak hala içeriği ve hayattaki karşılığı baş karıştıran bir kavram. Girişimcilik ruhu taşıyan gençlerin şimdi lise sıralarında hayallerini süsleyen ve gerçekleştirmeye can attıkları fikirlerini kucaklayan startup’lar, dünyanın birçok ülkesinde olduğu üzere son yıllarda Türkiye’de de revaçta. Ismini dünya çapında duyuran Türkiye startup’larından biri olan Insider’ın yöneticisi Hande Çilingir, şimdi lise sıralarında ya da üniversite kampuslarında kurduğu hayalini gerçekleştirmek için kolları sıvayan gençlere ilham olacak bilgiler verdi. Bahisle ilgili sorularımızı yanıtlayan Çilingir, muvaffakiyet kıssasından ve startup şirketi kurma konusundaki tecrübelerinden kelam etti. İşte beş soru ve beş yanıtta örnek bir tecrübe:
YÜKSEK BEDEL YARATAN BİR ALAN
– Startup, çağın yeni kesimi. Pekala bu nasıl bir iş alanı?
Startup’ları öteki tertiplerden farklı kılan şey katma pahalı, yüksek teknolojiyle ilgili alanlarda, yazılımın ve teknolojinin daha fazla kullanılmasını sağlayarak ülke iktisadı için yüksek kıymet yaratmaya yönelik bir alan sağlayabilmesi. Startup’lar tarafından yaratılan kıssaların kesimi olan insanların öbür alanlardakilerden farkı daha fazla sorumluluk almaları, daha küresel bir bakış açısına sahip olmaları ve yeni teknolojileri verimli olarak kullanabilmeleri.
ŞAHSILEŞTIRILMIŞ DENEYIMLER SUNUYORUZ
– Siz hangi alanda çalışıyorsunuz? Bünyenizde kaç kişi var?
Insider, bir yazılım şirketi. Insider’ın Büyüme Idare Platformu (Growth Management Platform), partnerlerimizin satışın her evresinde büyümeyi hızlandırmalarına yardımcı oluyor. Platformumuz; web, taşınabilir web, taşınabilir uygulamalar ve reklam kanallarında pazarlama uzmanlarına şahsileştirilmiş deneyimler sunuyor. Globalde 25 ofisimiz var ve 500’den fazla ekip arkadaşımızla beraberiz. Departmanlarımız, alt departmanları kapsayan başlıklarla şöyle sıralanabilir: People & Culture grubu, Learning & Development takımı. Şirket içi irtibat, grup arkadaşlarımız için daima bir tahsil alanı oluşturan eğitimler ve etkileşimimizi arttıran etkinler gerçekleştiriyor. Account Managementekibi ise partnerlerimizle birebir ilgide olarak platformumuzu en verimli şekilde kullanmalarına yardımcı oluyor.Business Inteligence takımı de şirketimizin iç ve bölümümüzün dış metriklerini inceleyerek her departmana tahlil, raporlama ve içgörü sağlayarak ileriki planlamamızı sağlıklı yapmamıza yardımcı oluyor. CEO’s Team grubu birebir çalıştığım grup. İnsider’daki tüm departmanları etkileyecek stratejik gayeleri belirliyor ve projeleştirip hayata geçiriyor. Yazılım grubu, Taşınabilir grubu de taşınabilir platformumuzun teknik kısımlarıyla ilgileniyor. Eser ve Design grubu, Kalite Denetim takımı, eserlerimizi partnerlerimizde canlıya almadan evvel yazılım kalitesi ve kullanılabilirlik açısından denetim ediyor. Finans Takımı, Pazarlama Takımı, Satış ve Satış Operasyon Takımı ise satış performans ve metriklerini inceleyerek alandaki satış takımımıza takviye oluyor, Operasyon grubu, Insiderlıların en konforlu halde çalışması için ofisimizdeki gerekli optimizasyonları gerçekleştiriyor.
HOŞ İŞLER ZORLUKLARI GÖĞÜSLEYEREK YAPILIYOR
– Startup’larda çalışmanın klasik dallardan farkı nedir sizce?
Kendi tecrübemden çıkarım yapmak istiyorum. Meslek sürecimin gelişiminde kurumsal hayatı kâfi düzeyde gördüm. Kişiliğimle uyuşmayan noktalar oldu, buralarda çalışırken fark ettiğim şey fark yaratmanın, şirketin seyahatine taraf vermenin çok kısıtlı olduğuydu. Küresel bir yapının modülü olmak yerine hem ülkemiz hem de beşerlerine tesiri daha yüksek olacak işler yaratmak istedim ve teşebbüsçü olmaya karar verdim. Doğal ki çok daha kuvvetli, tahminen daha az karlı ve çok daha çalışmayı gerektiren bir süreç startup. Lakin hoş işler zorlukları göğüslemeden gelmiyor. Çok daha fazla sorumluluk alacağınız fakat çok daha öğreneceğiniz durumlar sunuyor startup’lar. Olağan dinamik bir grupla çalışmanın yarattığı fark da var, biz ve teşebbüslerin birçok yaş, din, lisan, ırk fark etmeksizin hayli geniş yelpazede insan kitlesini bir ortada tutuyor. Mükemmel bir arkadaş ortamı ve herkesten öğrenebileceğiniz yeni şeyler demek bu. Münasebetiyle fark yaratma isteği, sürece dahil olma potansiyeli ve dinamizm bu iki dünyayı birbirinden ayırıyor.
VİCDANLI, ÖĞRENMEYE AÇIK, BIR ARADA YÜRÜYECEĞİMİZ TAKIM ARKADAŞLARI SEÇİYORUZ
– Sizin üzere işletmelerde meslek yapmak için eğitim planlamalarını hazırlayan üniversite adayları var. Bünyenizde hangi üniversite ve kısımlarda eğitim alan gençlere iş imkânı sunmayı tercih ediyorsunuz?
Öncelikle spesifik üniversite, kısım üzere kriterlerimiz yok. Bilhassa teknik takımlarımız için muhakkak bir yetkinlik kazandıran uygun kısımlar gerekiyor, fakat Insider’da birçok arkadaşımız başladığı departmandan çok farklı kısma geçti. Burada öğrenmeye devam ediyoruz ve şirketteki etkileşim ortamı arkadaşlarımızın ilgi alanlarını keşfetmelerine yardım ediyor. Kalıpların ötesinde yeni takım arkadaşlarımızı üç kritere nazaran seçiyoruz. Birincisi; iyi ve vicdanlı beşerler olmaları, zira bu beşerler hem etrafındakiler hem de ülkeleri için bir şeyleri değiştirmek ve geliştirmek eğilimde olan şahıslar oluyor. İkincisi; ‘learner’ olmak dediğimiz öğrenmeye açık beşerler, öğrenmeye istekli bir insan birçok zaman deneyim manasında çok daha üst seviye birinden daha pahalı. Münasebetiyle ‘generalist’ dediğimiz, genel yetenek kiti yüksek şahısları almak önceliğimiz. Üçüncüsü ise; biz Insider’a kısa devirli bakmıyoruz. İleride yapmak istediğimiz daha farklı işler var Insider çatısı altında. Bunlar sıhhat alanında, robotik alanında, kodlama alanında işler. Çalışma arkadaşlarımızı seçerken yalnızca bugünkü işlerimizi yarın yapacağımız işleri de göz önünde bulunduruyoruz.
SORUNLU OLAN HER ALAN YENİ BİR İŞ ALANI
Girişimcilik konusunda kilit noktalardan birinin tecrübe olduğuna vurgu yapan University4Society Topluluk Yöneticisi Enis Fazilet Yurdatapan ise startup şirketi kurmak ve bu şirketlerde çalışmak isteyen öğrenciler için birinci adımlarını nasıl atacakları konusunda şu bilgileri veriyor:
“Başarılı bir teşebbüsçü olmak isteyen bireylerin birinci adımlarını atmaları için evvel tahlile muhtaç bir sorun bulmaları sonra da süratlice aksiyona geçmeleri gerekiyor. Sorunu çok iyi tanımlamak, bu sorunu en fazla kimlerin yaşadığını belirlemek ve onlarla daima irtibatta kalıp en iyi tecrübesi sunmak girişimciliğin kilit noktalarından. Tüm bunları yaparken ise çalışılmak istenen alanın uzmanı olan, ilgili sorunu çözmeye sahiden vakit ayırmak isteyen ve birbirini tamamlayan bir takıma sahip olmak gerekiyor. Teşebbüsü maddi ve motivasyon olarak sürdürülebilir kılmak ise evvel kurucuların sonra da herkesin misyonu. Bu misyonu sahiplenip bir çalışma ve grup kültürü oluşturmak başarıyı hazırlıyor.”
GİRİŞİMCİLİĞİN YOLU GENİŞLİYOR
İnsan Kaynakları Uzmanı Neylan Zümrüt, teknolojiyle birlikte yeni kuşak girişimciliğe ilginin artması ve dünya çapındabaşarılı örneklerin çıkması Startup’ları gençlerin ilgi odağı haline getirdi diyerek, bu alandaki yanlış algıya da dikkati çekiyor:
“Girişimcilik denince akla birinci gelen bir çalışma biçimi oluyor. Özgün bir fikir ve muhakkak bir sermayeyle yola çıkılan, küçük bir takımla sıfırdan başlanan bir iş modeli hayal ediliyor. Halbuki yeni dünyada girişimcilik, manası ve uygulama alanı çok daha geniş bir kavram olarak yaşıyor. Sürdürülebilir rekabette inovasyonun pahasını anlayan kurumlar ‘kurumsal girişimcilik’ kavramını; yeni iş alanları yaratma, inovasyon ve stratejik yenilenme biçiminde içselleştirmeye çalışıyorlar. Bünyelerinde oluşturdukları kuluçka merkezlerinde yeni fikir ve projelerin geliştirilmesine kapsamlı takviye veriyorlar. Yani artık hem kurum çalışanı hem teşebbüsçü olmak mümkün. ‘Akademik girişimcilik’ kapsamında üniversite bünyesinde kurulan Ar-Ge ve tasarım merkezleri, teknoparklar, teknoloji transfer ofisleri vb. ögeler, araştırma altyapısını aktifleştirdiği üzere üniversite ile iş dünyası ortasındaki işbirliğini de geliştiriyor. Bu bahiste daha da erken bir safhaya bakacak olursak ilköğretim ve lise seviyesinde tahsil görürken merakı, bilgisi ve özgün fikirleriyle öne çıkan, çeşitli yarışlarda ya da medyada ismini duyurarak dünya devlerinden fikrini teşebbüse dönüştürmek için yatırım alabilen ilham verici örnekler de var. Yozgat’ta internetin olmadığı köyünde kağıt kalemle kendi kendine kodlama öğrenip üniversitede Ancha Uzay Teknolojileri takımına katılan ve şu anda inovatif uzay teknolojileri ve insansız gezegen keşif aracı geliştirmek üzerine çalışan Elif Eda Güneş bu örneklerden sırf biri. Bilgi çağında girişimciliği bir iş modelinden öte bir zihniyet olarak düşünmek gerek. Buna nazaran; öz motivasyon,risk alma yüreği, ağ kurma marifeti, temel idare maharetleri, esneklik ve tutku üzere ögeleri bir ortaya getirebilen şahıslar için girişimciliğe giden yola her geçen gün yeni şeritler ekleniyor.”
Hürriyet