Koronavirüs Türkiye Platformu tarafından yürütülen aşı çalışmalarıyla ilgili TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü’nde açıklama yapan TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal ve Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Şaban Tekin, gelinen son durumu açıkladı. Prof. Dr. Hasan Mandal koronavirüs tedavisinde kullanılan ilaçla ilgili olarak, “Daha evvel mayıs ayında bir ortaya gelindiğinde, inşallah yaz aylarında ülkemizde bu sürecin tedavisinde kullanılan ilacı ülkemizin kendi kaynaklarıyla ve sentezleyerek ithal hususunu de kendimiz üreterek bunu gerçekleştireceğimizi tabir etmiştik. Haziran aylarında ilacımız üretildi ve Sıhhat Bakanlığımızdan ruhsatlandırıldı ve kullanıma geçti. 49 farklı kurumun 426 araştırmacının birlikte başardıkları bir iş dedi.
Koronavirüs aşının 2021 yılının başlarında çıkarmayı hedeflediklerini belirten Prof. Dr. Mandal, 2 gün evvel sayın Cumhurbaşkanımız kampüsümüzdeydi. 7 mükemmeliyet merkezimizin açılışını gerçekleştirdi. O esnada tüm kamuoyu ile paylaştığı 18 çalışmamızın 8i aşı çalışmasıydı. Bunların ikisinde hayvan deneylerinin başarılı bir halde gerçekleştirildiğini, bunlardan birisinin de etik şurası müsaadesi alarak beşerler üzerinde çalışmaya gelindiğini tabir etmişti. Bu çalışmalarda sıkıntı günlerimizde pandemi günlerinde de dahil araştırmacılarımızın birlikte çalışarak neler yapabildiklerini gösterdiler. İkisinde kıymetli bir etaba gelindi. Bunlardan birisi şu an klinik evreye başlamak için başvurusunu yaptı. İnşallah Ekim aylarında tamamlanıp beşerler üzerinde deneylerin başlamasının ve inşallah gelecek yıl içerisinde erken aylarda bunun kullanılması için gece gündüz çalışıyoruz diye konuştu.
’8 AŞIDAN BİR TANESİ ÇOK ÖZGÜN BİR AŞI’
Prof. Dr. Mandal, 8 aşıdan bir adedinin çok özgün bir aşı olduğunu söz ederek, şöyle konuştu:
Bu sürecin aşı ve ilaç dediğimiz vakit teknik bir süreç. Biz her vakit söylediğimiz vaktin çok daha erken öncesinde ilaçta yaz ayı dedik haziran ayında halkımıza sunar hale getirdik. Bunu da inşallah 2021 yılının başları diyoruz ve bunu gerçekleştirmek için gayret içerisinde olacağız. Öncelikle hem aşı ve hem ilaçta dünyada var olan teknolojilerin aynısıyla beraberiz. Hem aşıda dünyanın kullanmadığı özgün bir aşı üzerine çalışıyoruz. 8 aşıdan bir tanesi çok özgün bir aşı. İlaçta da özgün molekülden başlayarak dünyada geliştirilecek olan ilaçlardan birisini geliştiriyoruz. Bunlar bizim yapmaya çalıştığımız Covid 19 ile kalmayarak Türkiye ilaç ve aşı geliştirme konusunda takip eden değil, takip edilen ülke olacak. Aşı ve ilacı kullandıran üreten ülke olacak.”
’8 AŞIDAN 2SİNDE HAYVAN EVRELERINI BİTİRDİK’
8i aşı, 10u ilaç olmak üzere 18 çalışmalarının olduğunu açıklayan Prof. Dr. Şaban Tekin, “18 projemiz var, bunlardan 8i aşı, 10 tanesi de tedavi emelli ilaç projesi. Favipiravir ruhsatlandı. Bizim bütün çalışmalarımız ekip çalışması aslında. İkinci bir ilaç daha yerli sentez olacak ilaçlar. Türkiye’de birinci kez geliştirilecek moleküllerimiz de var. Bunlar da çıkacak. Aşılara gelince, 8 aşıdan 2’sinde hayvan basamaklarını bitirdik ve gerekli müracaatları yaptık, bir tanesi için de bakanlıktan çıkacak onaylar ile üretime geçeceğiz inşallah. Daha sonra insanlara faz çalışmalarında uygulanacak. Teknik bir süreç aşı süreci. Dünyadaki araştırmacıların kimileri hızlandılar. Faz 3’e gelenler var. Biz de süratli bir halde aşılarımızı tamamlamaya çalışıyoruz. Bizim avantajımız birlikte çalışma avantajı dedi.
’İNSAN DENEYLERİ EKİM AYINDA BAŞLAR DİYE PLANLADIK’
Önemli bir yol aldıklarını belirten Prof. Dr. Tekin, şöyle konuştu:
Sayın Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyoruz. Önemli bir yol aldık, inşallah öteki eserler de gelecek. Biz birçok gereçte aşı ve ilaç geliştirirken yurt dışı bağımlısıyız. Bunlar bize vaktinde ulaşırsa ve bürokratik pürüzlerle karşılaşmazsak biz başaracağımıza inanıyoruz. Türkiye’de bize inansın. 2021 yılı başları bahar ayları biz bunları çıkartırız. Her şey yolunda giderse 2020 yılının sonunda da yetişir. Kurallar bizi nereye götürürse çıkacak. İnsan deneyleri en geç ekimde başlar diye planladık birinci aşı için. İkincisi ardından başlayabilir ve inşallah bu formda de devam edecek. Dünyadaki misal ve aşı çalışmalarından çabucak hemen hepsi birebir teknolojiye dayanıyor. Hepsi dünya ile yarışır ölçekte. Onlardan hiçbir geri kalır tarafımız yok. Türkiye’de patentlenen ve geliştirilen birtakım moleküllerle yapmış olduğumuz aşı çalışmaları var. Tahminen de dünyada kimi şeylerde birinci olacağız.”
Hürriyet
