Dünyanın en büyük 200 şirketinin idare şurasında 85 erkeğe karşılık, yalnızca 15 bayan var. Türkiye’de de şirketlerin idare heyetlerindeki bayan oranı yüzde 17. 2020 bilgilerine nazaran, Türkiye’deki şirketlerin 37’sinin idare şurası lideri bayan. Bunların da 29’u aile üyesi. Bundan 8 yıl evvel kurulan İdare Şurasında Bayan Derneği daha fazla bayanın idare şuralarında yer alması için çalışıyor. Derneğin Müracaat Şurası Lideri olan Murat Özyeğin, kısa bir mühlet evvel şirket idare heyetlerinin liderlerine bir mektup göndererek cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekti ve bayan üye atanması teklifini gündeme getirdi.
EŞİTSİZLİK KALKSIN
“Mart ayında idare konseylerinde atamalar olacak. Şirketler bayan adayımız yok diyemez. 200 iyi eğitimli, yetenekli bayan adayımız var” diyen Murat Özyeğin, BİST’e kayıtlı tüm şirketlere tavsiyede bulunarak eşitsizliğin ortadan kalkması istikametinde adım atılmasını bekliyor. YKDD Müracaat Heyeti Lideri Murat Özyeğin ve YKKD Lideri Hande Yaşargil ile çalışma hayatındaki bayan konusunu ve idare konseylerinde daha fazla bayanın yer alması konusunda yapılanları konuştuk.
BIST şirketleri idare konseylerinde 2011’de yüzde 11.4 olan bayan üye oranı, 2019’da yüzde 15.9’a yükselmiş. 2020’de de yüzde 17 olmuş. Çok yavaş bir artış bu. En eğitimli kesimde bile böylesine bir ayrımcılık var. Bu ne düşündürüyor size?
Murat Özyeğin: Eşitlik konusunda çok gerideyiz. Bu her alanda bu türlü. Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı önemli bir sorun. Yetenekte, eğitimde eşitiz, hatta AÇEV’in bulgularına nazaran kız çocukları eğitimde daha başarılı, lakin kademeler yükseldikçe iş hayatında ilerledikçe bayan oranı düşüyor. Eşitlikte çok geriyiz. OECD bilgilerini takip ediyoruz. Ülkemizin bu kadar geri olmaması gerekiyor. İş hayatında daha çok bayan olmalı ve yönetici bayan sayısı da idare konseylerindeki bayan sayısı da artmalı.
Kaç olursa tamam bu iş bir yola girdi diyeceğiz?
M.Ö: Orta vadeli maksat olarak yüzde 30 diyoruz. Benim fikrime nazaran, nüfusta yüzde 50 ise her kademede eşit olmalıyız. Duruma baktığımızda yüzde 30 birinci amacımız.
BEKLERSEK 50 YIL GEÇER
Hande Hanım kaç yıldır canla başla bu iş için çalışıyorsunuz. Toplumun her kesitinde olan bir ayrımcılığın iş dünyasının en zirve noktasında bu derecede güçlü olması size ne düşündürüyor?
H.Y: 2011 yılında yola çıktığımızda halka açık şirketlerde bayan oranı yüzde 11 idi. Bu yıl yüzde 17. 9 yılda çok gayrete karşın bu kadar ilerledik. Çok çalışıyoruz ancak yetmiyor. Bu yüzden de daha çok çalışıyoruz. İş başkanlarımız bizim programlarımızda mentor oldular, bir diğer şirketteki yönetici bayanlara bilgilerini transfer ettiler. İş dünyasındaki 100 önder bu işi destekledi. 200 üst seviye yönetici bayanı idare şurası üyesi olma fikriyle tanıştırdık.
DAHA ÂLÂ İRTİBAT
Neden bayan temsili şirketlerin zirve noktalarında kıymetli?
H.Y: Daha fazla ‘akıllı’ erkekle değil, asıl ekiplere bayanları kattıkça kolektif IQ’muzun arttığını da biliyoruz. Bunu kanıtlayan pek çok araştırma var. Zira bayanların toplumsal hassaslıkları yüksek, diğerlerinin hislerini daha iyi okuyorlar, konuşmalarda daha fazla diğerlerine fırsat veriyorlar, daha iyi irtibat kuruyorlar ve kadronun birlikte daha iyi etkileşmesini sağlıyorlar.
ERKEK ÇITASI YÜZDE 70 OLSUN
Ezcümle bu periyotta erkek erkeğe yönetilen bir şirketin geleceği yok! diyelim mi?
H.Y: Biz şöyle diyoruz. Hayat ortak. Yüzde 30 bayan korası değil, yüzde 70 erkek çıtası diyelim. Bilhassa de idare heyetlerinde erkek oranı yüzde 70’i geçmemeli. Şunu çok iyi biliyoruz, işini çok iyi bilen yetenekli, donanımlı çok bayan var.
PERİYOT LİDERİ MURAT ÖZYEĞİN
İdare Kurulu’nda Bayan Derneği’nin 4. Periyot Müşavere Konseyi Lideri Murat Özyeğin oldu. Özyeğin bu vazifesi Suzan Sabancı Dinçer’den devraldı. Dernek birinci adımda idare konseylerinde yüzde 30 oranında bayan temsilini hedeflerken, idare konseylerindeki erkek yöneticileri de bu hususta farkındalık yaratmaya davet ediyor. Derneğin mentorları ortasında iş dünyasının önde gelen isimleri var. Dernek bu isimler ortasında daha fazla bayana yer vermek için de davetlerde bulunuyor.
İKTİSAT YÜZDE 20 BÜYÜR
Bu noktada birtakım bilgiler de öngörüler de var değil mi?
M.Ö: Bu farkın kapanması demek dünya iktisadına 12 ila 28 trilyon doları katkı ve yüzde 11 ile yüzde 26’lık bir büyüme demek. Bunlar ABD için bile yüzde 9’luk, Avrupa’da yüzde 13’lük ve Japonya’da yüzde 16’lık ekonomik büyümeler manasına geliyor. Türkiye ise bayanın iş gücüne iştirakinde OECD ortalamasına ulaşılırsa, ekonomimiz yüzde 20 büyüyebilir. Bu da 200-250 milyar dolar demek.
BULAMADIK DİYEMEZLER
Aslına bakarsanız, bayan adaylar birçok erkek CEO’nun almadığı eğitimleri alıyor…
M.Ö: Bayan sayısını arttırmak için idare konseylerinde CEO’ları destekliyoruz. Ben kendi mentilerimi Hollanda’daki bankamızın idare konseyine götürdüm. Birçok arkadaşımız bunun üzere işler yaptılar. İdare Kurulları’na hazırlanan bayanlar çok destekleyici eğitim aldılar. Atamalarda hiçbir şirket ‘kadın aday yoktu, bulamadık’ diyemez.
Hürriyet
