Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Türkiye Ulusal Komitesi Genel Müdürü İnci Haseki, COVID-19 krizi ne kadar uzun sürerse çocukların eğitimi, sıhhati, beslenmesi ve iyiliği üzerindeki tesirinin o kadar derin olacağını belirtti. “Çocukların rutin aşılardan yoksun kalmaları sonucunda olağanda önüne geçilebilir hastalık ve vefatlar, koronavirüsün yol açacağı kayıplardan çok daha fazla olabilir. Rutin aşılamanın kesintiye uğraması 2021 yılı ve sonrasında daha çok salgının ortaya çıkmasına yol açabilir” diyen Haseki, şunları anlattı:
“Çocuklar COVID-19’dan daha az etkileniyor üzere görünse de rastgele bir krizde olduğu üzere en çok çocuklar etkilendi. Salgın tüm dünyada eşitsizlikleri ve yoksulluğu arttırdı, sıhhat hizmetlerine ve insani yardıma gereksinim duyan kişi sayısı katladı. Halihazırda dünya çapında her beş şahıstan yalnızca üçü bir el yıkama noktasına erişebiliyor, okulların yüzde 43’ünde su ve sabunun bulunduğu bir el yıkama alanı yok. Salgının tesiriyle düşük ve orta gelir seviyesindeki ülkelerde mahrumiyet yaşayan çocuk sayısında yüzde 15 artış yaşanarak, fakir çocuk sayısına 150 milyon daha eklendi. Esasen sıkıntı durumdaki ülkelerde besin güvensizliği artarken, çocuklarda görülen akut yetersiz beslenme oranları da tırmanışa geçti.
ARTIŞ BİLHASSA 5 YAŞ ALTI ÇOCUK VEFATLARINI VE SIHHATİNİ ETKİLEYEBİLİR
Kriz ne kadar uzun sürerse, çocukların eğitimi, sıhhati, beslenmesi ve iyiliği üzerindeki tesirinin de o kadar derin olacak. Aşılama dahil olmak üzere sıhhat hizmetlerindeki kesintiler ve artan yoksulluğun getirdiği yetersiz beslenmedeki artış bilhassa beş yaş altı çocuk vefatlarını ve sıhhatini etkileyebilir. Dünya genelinde öğrencilerin yüzde 90’ı okulların kapatılmasından olumsuz etkilendi ve okul çağındaki çocukların üçte birinden fazlası uzaktan eğitime erişim imkânından yoksun kaldı. Konutunda internet kontağı olan her bir çocuk için, internet kontağı olmayan iki çocuk var. Okul dışı kalmış çocukların sayısını azaltmak için büyük çabalar vermemize karşın bu çocukların sayısı 24 milyon artış göstererek yıllardır karşılaşmadığımız bir düzeye ulaştı. Uzaktan eğitime iştirakin mümkün olduğu durumlarda bile akranlarından uzak olan çocukların hareketlilikleri azalıyor ve bunun sonucunda çocuklar fizikî zindeliklerini kaybediyor ve duygusal açıdan gerilim belirtileri gösteriyor.
Çocukların konutta internet ilişkisi olsa bile konut işleri yapma yahut çalışma baskısı, konutta kâfi sayıda aygıt olmaması yahut çevrimiçi fırsatlara nasıl erişileceğinin anlaşılmaması üzere nedenlerle bu irtibata erişemeyebiliyor, ailelerin çocuklarını inançta tutmak için kâfi hazırlığa sahip olmadığı durumlarda çevrimiçi güvenlikle ilgili sıkıntılar da görüldü. Okulları kapalı olan birtakım dezavantajlı çocukların meskende şiddet görme mümkünlüğü da arttı. Okul yemeklerinin yokluğunda fakir çocuklar besine erişemiyor ve beslenmeleri kötüleşiyor. Uzaktan eğitime katılamayan dezavantajlı çocuklar okulların sunduğu toplumsal güvenlik ağlarının yokluğunda ne yazık ki eğitimden kopabilir ve çocuk personelliği, çocuk yaşta evlilik üzere istismar tiplerine maruz kalabilir.
SALGIN RİSKİ DAHA DA BÜYÜTÜYOR
COVID-19 salgını aşının ne kadar kritik bir sıhhat hizmeti olduğunu tekrar gösterdi. Aşılama her yıl 2 ila 3 milyon çocuğu kızamık, ishal ve zatürre üzere ölümcül çocukluk hastalıklarından kurtarıyor. Bugün hiç olmadığı kadar çok sayıda çocuk artık aşılanabiliyor fakat 2019’da yaklaşık 14 milyon bebek rastgele bir aşı olamadı. Fakir ve dezavantajlı çocuklar ortasındaki düşük aşılama düzeyleri, anne ve çocuk sıhhatinin öteki tüm alanlarında elde edilen kazanımları tehlikeye atıyor. Ne yazık ki koronavirüs salgını, riski daha da büyütüyor. Çocukların rutin aşılardan yoksun kalmaları sonucunda olağanda önüne geçilebilir hastalık ve vefatlar, koronavirüsün yol açacağı kayıplardan çok daha fazla olabilir. 2020’nin yaz aylarında 77 ülkede gerçekleştirilen bir UNICEF araştırması, ülkelerin neredeyse yüzde 68’inin çocuklara yönelik sıhhat denetimlerinde ve bağışıklama hizmetlerinde az da olsa kesinti bildirdiğini ortaya koyuyor. Temmuz 2020 datalarına nazaran koronavirüs salgını boyunca örneğin en az 30 kızamık aşısı kampanyası ya iptal edildi ya da iptal edilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Rutin aşılamanın kesintiye uğraması 2021 yılı ve sonrasında daha çok salgının ortaya çıkmasına yol açabilir.
COVID-19 KRİZİNİN TESİRLERİ, ULAŞMAMIZ GEREKEN İNSAN SAYISINI VE GEREKSİNİM DUYDUĞUMUZ KAYNAĞI ARTTIRDI
COVID-19 salgını, sürdürülebilir bir geleceğe dair odaklanılması gereken mevzuları net halde ortaya çıkardı. Dijital uçurumun kapatılması da dahil olmak üzere en savunmasız ve dışlanmış çocuklara öncelik vererek, öğrenme kriziyle uğraş etmek için global bir uğraş gösterilmeli. Sıhhat sistemlerinin genel olarak güçlendirilmesine ve her çocuğun daha sağlıklı büyümesine bir katkı olarak aşının satın alınabilirliği, bulunabilirliği ve eşitliği için global olarak harekete geçilmeli. Çocukların ve gençlerin ruh sıhhatini desteklemek, korumak ve gelecek hayatlarını olumsuz etkileyen ihmal, istismar ve çocukluk çağı travmalarına son vermek üzere yatırım ve aksiyon planı yapılmalı. Çocuklar ve gençler tarafından öngörülen inançlı ve sürdürülebilir bir etraf için pak suya, sanitasyona ve hijyene erişimi artırmak, çevresel bozulma ve iklim değişikliği meselelerini ele almak için hükümet, işletmeler ve topluluklar birlikte çalışmalı. 2020’de salgının tesiriyle yardımseverlik ve insani yardıma takviyenin hem Türkiye’de hem de dünya çapında arttığı gözlemlendi. Lakin ne yazık ki COVID-19 krizinin tesirleri, ulaşmamız gereken insan sayısını ve gereksinim duyduğumuz kaynağı arttırdı, arttırıyor. 2021’de 2020’ye nazaran UNICEF’in ortaklarıyla birlikte çocuklara yönelik insani yardım planıyla ulaşacağı çocuk ve kişi sayısı üç katına çıkarken kaynak muhtaçlığı yüzde 35 arttı. Savaşlar ve silahlı çatışmalar acil durumların ana nedeniyken açlık, bulaşıcı hastalıklar ve iklim değişikliğine bağlı felaketler de milyonlarca öteki çocuğu hayat kurtarıcı yardımlara muhtaç hale getiriyor. Salgın öncesinde dahi dünyada her dört çocuktan biri çatışma yahut felaketlerden etkilenen bir ülkede yaşıyordu. Bu çocuklar, pak su, beslenme, sıhhat, çocuk muhafaza ve eğitim hizmetlerine erişim üzere temel haklarına erişemiyor.
EBEVEYN İPUÇLARI KİTAPÇIĞI
UNICEF, Ulusal Eğitim Bakanlığına (MEB), EBA uzaktan eğitim platformunun teknik kapasitesini ve altyapısını güçlendirmek için mali ve teknik takviye sağladı. Altı vilayette altı taşınabilir merkez de dahil 170 fizikî EBA Dayanak Merkezinin kurulması ve 90 bin 548 ‘Evde Öğrenme’ seti dağıtılması sayesinde daha fazla çocuk öğrenmeye devam ediyor. UNICEF, okulların inançlı bir biçimde yine açılması sürecinde MEB’i destekliyor. Dayanak, ulusal ‘Okula Dönüş kampanyası’, uzaktan eğitim pedagojisi ile ilgili öğretmen eğitimi, uzaktan eğitimi yönetme ve inançlı okul ortamları oluşturma konusunda okul yöneticisi eğitimi ve COVID-19’a mahsus bir Psikososyal Takviye (PSS) Programı, Türkiye genelinde hassas bölgelerdeki okullara hijyen ve paklık materyalleri ile öbür gereçlerin sağlanmasını içeriyor. Geçtiğimiz yıl boyunca UNICEF ortaklarıyla birlikte kırılgan ailelere Psikososyal Dayanak Kitleri, Hijyen setleri ve şahsî kollayıcı ekipman ulaştırdı.
Salgın dünyanın her yerinde aile hayatını etkiledi. Ebeveynlerin çeşitli yaş kümelerine dahil çocuklarını desteklemesine yönelik bilgilerin derlendiği ‘COVID-19 Ebeveyn İpuçları Kitapçığı’nda ‘Çocuğumun zorlayıcı davranışlarını nasıl yönetebilirim? Ergenlik çağındaki çocuğumla nasıl daha iyi irtibat kurabilirim? Olumlu kalmayı ve öfkemi denetim etmeyi nasıl sağlarım? Çevrimiçi ortamda çocuğumu nasıl koruyabilirim’ üzere başlıklara yönelik pratik teklifler yer alıyor.
KIYMET YARATMADA BİREY OLARAK KATKINIZI KÜÇÜMSEMEYİN
Dünya inanılmaz bir periyottan geçerken herkesin birey olarak dezavantajlı insanlara yardım etmesi çok pahalı. Uygunluğun çok büyük kısmını empatisi yüksek, hassas beşerler yapıyor, toplumsal gelişimi temelden onlar sağlıyor. Günümüzün bağlantı imkanlarıyla bu bireylerin tesiri eskisinden daha da büyük oluyor. Bizim de çocuklar için yapılacak çalışmalara katkı olarak topladığımız kaynağın büyük kısmı aylık olarak küçük bağışlarda bulunan bireylerden geliyor. Nizamlı bağışçılarımız bizim çocuklar için memnunluk sebebimiz. Zira, küçük aylık bağışların hepsi toplanınca tesiri kat kat artıyor. Kıymet yaratmada bir birey olarak kendi katkınızı küçümsemeyin.”
Hürriyet
