Raporda ‘iş’in kendisinin nasıl değişeceği anlatılırken beş ana başlık üzerinde duruluyor. Bunlardan birincisi ‘Komuta Merkezi’, yani şirketlerin karar alma mekanizmaları. Yeni sıradanda şirketlerin tertip yapılarını ve salahiyet mekanizmalarını daha yalın ve çevik hale getireceklerinin, senaryo bazlı ve dinamik karar alma modelleri kuracaklarının altı çiziliyor. COVID-19 periyodunda tanınan hale gelen bunalım masalarını, dönemsel değil mütemadi işleyen yapılar haline getirmek ehemmiyet kazanacak. Bunlar ehliyetli olmayacak; karar alma süreçlerini dinamik işletebilmek ama büyük olgu, analitik ve teknolojiden faydalanarak mümkün olabilecek. 2. değerli başlık ise ‘İşin Tasarımı ve İş Yapış Şekli’. Mahsusen sanal ve hibrit çalışma modellerinin ön plana çıktığı bir periyotta, eksik olunan bir noktaya dikkat çekiliyor: Geçmişle kıyaslayabilmek ismine elde yeteri kadar mealli done bulunmaması sebebi ile bu değişikliğin tesirleri ölçülemiyor. İlerisi için öncelikle iş yapış biçimleri ve iş birliği modellerinin nasıl değiştiğini tahlil etmek; sonuçları tertipli olarak ölçmek gerekiyor. Ayrıyeten teknoloji sayesinde kazanım sağlanabilecek ortamları detaylandırmak ve işgücüyle nasıl entegrasyonlu hale getirileceğini irdelemek kıymet kazanacak.
İş seyahatleri nereye evriliyor?
‘Seyahat’ ise, işin kendisi ile ilgili üçüncü ana başlık. Seyahati ele alırken, çalışanların da bu değişimden kıymetli aşamada etkilendiğini; bir tarafta “benim bu işi, bu şirketi seçmemin sebebi seyahat etmek” diyenler varken, gayri tarafta “ben sıhhatim için endişeleniyorum, uzun bir mühlet seyahat istemiyorum” diyenlerin azımsanmayacak nispette olduğu belirtiliyor. Bundan sonrası için seyahat politikalarımızı baştan tasarlamak; bunu yaparken maliyetleri, vakit idaresini, tüm paydaşların sıhhatini, ekolojik faktörleri, müşteri ve çalışan beklentilerini göz önünde bulundurmak gerekiyor. Dördüncü başlık ise ‘Yazılım ve Donanım’. Salgın ile bilhassa konuttan çalışmaya geçen şirketlerde öncelik, kaliteli muhaberesi sanal platformlarda en süratli halde yakalayabilmek oldu. Raporda, kalıcı olarak uzaktan çalışmayı destekleyecek bir yazılım ve donanım altyapısı sağlamak, BT’nin (Bilgi Teknololojileri) vazife tariflerini, yetkinliklerini ve iş yapış hallerini bu doğrultuda güncellemek ve konuttan çalışmaya devam edecek çalışanlara donanım ekipmanları sağlayarak desteklemek ismine adımlar atılması gerektiği belirtiliyor.
İşgücü: Bunalım sonrası kapasite, yetkinlik ve maliyetler işgücünün dizaynını nasıl şekillendirecek?
Raporda ‘işgücü’nün nasıl dönüşeceği beş ana başlıkta ele alınıyor. Bunlardan birincisi “Senaryo Planlama ve Alternatif İşgücü Stratejileri”. COVID-19 ile birlikte, iş hacimlerinin büyük ölçüde azalmasına bağlı bir refleks olarak işgücünün sayısal boyutuna odaklanıldığını ama son devirlerde yetkinliklerin de yine masaya yatırıldığı aktarılıyor. Salgın öncesinden bugüne, işgücündeki dönüşüm hamlelerinin umumide kısa vadeli ve kapsamının hudutlu olduğu; bu nedenle stratejik ve bütünsel yaklaşım eksikliğinin istenilen muvaffakiyetler önünde bir beis oluşum ettiği belirtiliyor. Dış kaynak ve kitle kaynağa yönelim, otomasyon, periyodik kontratlar ve yarı vakitli çalışma üzere alternatif işgücü modellerini bütünsel olarak ele almanın ve yetkinlik gereksinimlerimizin hangi ortamlarda, nasıl ve ne kadar değiştiğini tespit etmenin dönüşümün reçetesi olduğuna dikkat çekiliyor.
Çalışanların yan haklarında sıhhat ve zindelik öne çıkacak
İşgücünü ilgilendiren bir gayrı kıymetli başlıksa “Çalışanlara Sunulan Haklar, İmkanlar ve Faydalar”. Salgınla birlikte kurumların önceliği fiyat ve yan hakların yarattığı finansal yükleri hafifletebilmek oldu. Bunu çalışan deneyimini, topluluktaki imajı zedelemeden ve hukuksal meseleler yaşamadan başarabilmek hiç de kolay değildi. Gelecekte ise öncelik, çalışanlarımıza sunacağımız paketleri mevcuda kıyasla daha esnek hale getirmek, yekun yarar içerisinde “sağlık ve zindelik” boyutunu da ön plana çıkarmak, yemek ve yol masrafları ile ilgili münhasıran bundan bu türlü kalıcı olarak uzaktan çalışacak işçi için yeni düzenlemeler yapmak, onlar için donanım-yazılım yerinde farklı yan haklar oluşturmak olacak.
Üçüncü başlık olan “İşveren Markası ve Çalışan Deneyimi” işgücünü etkileyen değişimleri çalışan perspektifi ile ele alıyor. Kurumların salgına hazırlıksız yakalandığını ve hayatta kalma güdüsü ile çalışanlarının deneyimlerini 2. plana atanların sayısının fazla olduğunu belirten mütehassıslar, bundan sonrası için yol haritasını şu formda çiziyor:
“COVID-19 sonrası çalışanların değişen öncelikleri ve kaygılarını anlamak, toplumsal şirket olarak çalışanlarımıza, işgücü piyasasına, ekosisteme ve topluluğa vereceğimiz iletileri tekrar belirlemek gerekiyor. Başta ofise dönüş, tekrar başlayacak seyahatler, artan teknoloji olmak üzere çalışanları kaygılandırabilecek ögelerin nasıl yönetileceği hakkında stratejiler geliştirip onlara destek olmak, iç muhaberesi tekrar masaya yatırmak ve bu süreç boyunca öğrendiklerimizi de göz önünde bulundurarak yine şekillendirmek vesair atılması gereken adımlar.”
Başkandan beklentiler artıyor
İşgücüne dair dördüncü ve en tanınan başlıklardan biri de ‘Liderlik’. Raporda global salgınla birlikte ‘liderlik’ ve ‘liderden beklentiler’in farklı bir boyuta geldiği, bu devirde önderlerin kuvvetli bir imtihan verdiği lakin hepsinin bu testi geçemediği aktarılıyor. Geleceği şekillendirirken buhran ve belirsizlikle uğraş, entegrasyon ve dayanıklılık, geleceğin iş modelleri ve ekosistemlerini gözümüzde canlandırabilmek, senaryo bazlı düşünebilmek ve hareket edebilmek, stratejik karar verebilmek üzere becerilerin başkanları müspet yanda ayrıştıracağı belirtiliyor. Mevcut başkan takımlarında yakın devranda kıymetli değişiklikler yaşanabileceğine ve yeni profile elverişli başkanları süratle yetiştirebilmenin değerine dikkat çekiliyor.
Bu yerdeki beşinci ve son başlık ‘İK – Yetenek Süreçleri’. Bu periyotta şirketlerin İK siyaset, süreç ve pratiklerine dair birinci attıkları adım; mevcuttaki pratiğin öncelikle olabildiğince COVID-19’a karşı çalışan sıhhatini korumak, buna ek olarak uzaktan çalışmayı destekleyen bir biçime büründürülmek suretiyle devamlılığını sağlamak oldu. Bunları yaparken yasal boyuta ihtimam gösterilmeye çalışıldı. Bundan sonrası için, yetenek süreçleri de kendi yeni normalini en baştan tasarlamalı. İşe alımdan, performans idaresine; kariyer idaresinden öğrenme ve gelişim ile mobilitiye; otomasyon ve çalışan deneyimin sinerji içinde olacağı bu yeni gerçeklik etrafında İK süreçlerini, siyasetlerini, yaklaşımlarını, iş yapış biçimlerini baştan ele almak gerekiyor.
İşyeri: Fiziki ve sanal ortamlar iş hayatında nasıl bir arada var olacaklar?
Rapora nazaran İş – İşgücü – İşyeri üçlüsü arasında COVID-19 periyodunda gündemde en fazla taraf bulan ‘işyeri’ oldu. İşyeri ile ilgili gözlemler, raporda birbirlerinin tam aksi cephesi gösteren iki başlık altında toplanıyor: ‘Ofislere Dönüş’ ve ‘Kalıcı Olarak Uzaktan Çalışmaya Geçiş’. Eksperler, daha iki ya da üç ay evvel beyaz yakanın bir numaralı gündeminin konuttan çalışma olduğunu; artık ise hararetli bir halde ofise dönüşü konuştuğumuzu, meğer yasal kısıtlamaları bir kenara koyarsak; kimi kesimlerde işin tabiatı gereği eski yordamda çalışılmaya devam edildiğini belirtiyor ve ekliyor: “Bu durum, bilhassa üretimin durmadığı şirketlerde işlerinin başında olan mavi yakalı çalışanlar için muteberdi. Bir de hibrit modeli uygulayanlar vardı. Bir kısım çalışan şirkete gitmeye devam ederken, bir kısım konuttan çalışıyordu. Olağanlaşmanın biçim aldığı bu periyotta, herkesi ilgilendiren öncelikli bahis konuttan çalışanların ofise ne vakit ve ne halde dönecekleri oldu”.
Raporda, yakın gelecekte ofislerin eski kapasitelere ulaşmalarının çok muhtemel gözükmediğine değinilirken, bununla birlikte inanılmaz bir durum olmaz ise, ofislerin bu tenhalıklarını yitirip biraz canlanacakları belirtiliyor. Çalışma hayatında yeni sıradana ve ofislere geri dönüşte yalnızca fizikî açıdan değil, zihinsel ve ruhsal açıdan sağlıklı bir geçiş olmasının taşıdığı kıymete vurgu yapılıyor. Bir küme şirketin ofislere geri dönüş planları yaparken, tam aksi istikamette inisiyatif alan şirketler de mevcut. Muvakkat olarak meskenden çalışmayı uzun bir mühlet uygulayacak olanların yanı sıra, uzaktan çalışmayı artık kalıcı olarak benimsemeyi düşünen firmalar da dikkat çekiyor.
Hürriyet
