Salgın periyodunda internetin hayatımızdaki yeri çok daha kapsayıcı oldu. Bu süreçte mesainin büyük kısmının meskene taşınması, eğitimin çevrimiçi gerçekleşmesi ve toplumsal medya platformlarında geçirilen müddetin artması internet şebekesi üstünde önemli bir yük yarattı. Bir meskende tıpkı anda 4-5 kişinin interneti kullanması irtibat problemleri oluşturdu. Bu birtakım meskenlerde 7-8 bireye çıktı. Tüketicilerin talebine altyapı birebir süratte karşılık veremedi. Bu yoğunluğun ve yükün gerçek manada karşılanabilmesi için ise tüm Türkiye’de şebekeden konuta kadar gerçek bir fiber altyapısının yaygınlaştırılması kural.
SÜRAT VE KALİTE DÜŞÜK
Başka taraftan internet suratının değeri kullanıcılar için çok daha kritik hale geldi. Lakin Türkiye’nin bu bahisteki yeri istenilen seviyede değil. Dünyada internet suratında birinci 100 ülke ortasında Türkiye maalesef kendisine yer bulamıyor. Bu sıralamada üst tırmanmanın en kıymetli yolu ise fiber altyapının süratle büyümesi. Lakin bu bahiste operatörlerin daima birlikte hareket etmesi ve kamunun herkes için teşvik edici olması kaide.
BİRAZ KARMAŞIK
Her hafta bir mesleği deneyimlediğimiz İşin Peşinde köşesi için bugünkü durağımız Diyarbakır’ın Bağlar ilçesi… Burada saha grubu ile birlikte fiber sınır döşeyeceğiz. Lakin Nâzım Hikmet Caddesi’ndeki işe başlamadan evvel Turkcell Fiber Şebekesi Saha Operasyonları ve Planlama Müdürü Onur Cantürk bana iş planını ve benim neler yapacağımı anlatıyor. Ne kadar ayrıntılı dinleyip not alsam da kullanılan tabirler ve işin basamakları biraz anlaşılması güç.
BÖLÜNDÜKÇE DÜŞÜYOR
Şimdiye kadar olan kısımda pek teknik ayrıntılar yoktu ancak Onur Cantürk, işin karmaşık kısmına geldiğimizde tekrar devreye giriyor ve anlatıyor: “Fiber altyapı çok yeni. Türkiye’de şimdiye kadar daima bakır altyapı vardı. Bakırın metal bedeli yüksek fakat internet suratını fiber teknolojisindeki cam üzere yüksek süratte sağlayamıyor. Şebekenin yüksek süratte sağladığı internet bakır çizgiler uzadıkça ve bölündükçe düşüyor. Hasebiyle siz yüksek süratte internet satın alsanız bile bu tam sağlanamayabiliyor. Üstelik fiber sınır konutunuzun içine kadar girmiyorsa bu fiber ilişkisi manasına gelmez. Yanlışsız ve süratli bir irtibat için şebekenden modeme kadar cam kablo kullanılması gerekir.”
FAZLA BÜKME!
Kılavuz kabloyu açılan çukura serip üzerine alüminyum ikaz bandını koyup yolu betonla eski haline getiriyoruz. Artık binaya kadar açılan bu sınırdan kabloları çekeceğiz. Lakin fiber teknolojisi bu manada biraz fazla dikkat ve titizlik istiyor çünkü kabloyu biraz fazla bükerseniz yüzlerce metrelik çizginin internet ilişkisini kaybedebilirsiniz. Çalışanlar bu noktada adeta iğne-iplik titizliğiyle çalışıyor.
SAÇ TELİ ÜZERE
FİBER kablonun içerisinde çok sayıda ve saç teli inceliğinde cam kablolar var ve internet bu ince kablolardan geçiyor. İçinde internet olan fiber optik kablodan bir temas ile binaya fiber internet sağlamak için ‘çoklama’ yapılıyor. İşte o saç teli inceliğindeki kablo özel bir aygıt yardımıyla ek yapılarak çoklanıyor. Bir fiber kılı 16 aboneye yüksek süratte internet sağlıyor. Temas çekilen binada 36 daire olduğu için 3 kıldan ilişki yapılıyor. Yani bu 3 kıl 48 aboneye internet verebilir. Fiber sınırı bina içindeki sonlandırma kutusuna kadar ulaştırıp temas sinyalinin alınması ile işi sonlandırdık.
BİRİNCİ EVVEL MAKİNE
Saha ve iş güvenliği sağlandıktan sonra işe başlıyoruz. Birinci evvel hafriyat yapılacak yerde öbür bir altyapıya ziyan vermemek için radar aygıtı yardımı ile denetim sağlandıktan sonra asfalt üzerinde traşer denilen aygıtla 10 santimetre genişliğinde, 50 santimetre derinliğinde bir çukur açılıyor. Buraya kadar işler kolay makineler kazıyı yapıyor lakin iş binalara yaklaştıkça ele kazma-kürek alıp bir 10-12 metre uzunluğunda çukur açmak gerekiyor. Kazmayı her vurduğunuzda Diyarbakır’ın sıcağını daha yakından hissediyorsunuz. Kazmayla yumuşatılan alanı kürekle temizleyip kabloların geçmesine uygun hale getiriyorum. Daha sonra cadde ile binayı ayıran duvara karot ile bir delik açtık.
NE KADAR KAZANIYORLAR?
Alanda farklı farklı vazifelerde çalışan mühendis, ustabaşı, kablo personeli ve ek üretim ustası üzere işçi yer alıyor. Örneğin bir fiber optik ek ustası ortalama 7-8 bin TL ortasında kara sahip olabiliyor.
HAFRİYAT İŞİ ZORLUYOR
Bağlantı hepimiz için kıymetli. Fakat işi alanda yapan işçi için bu süreçleri süratle yerine getirmek hayli güç. Kar, yağmur demeden o çukurların kazılıp temasın sağlanması gerek. Üstelik her alanda iş makinesi de çalışamıyor. Burada eline kazma kürek alıp kablo çeken personellerin büyük bir emeği var.
SEFERBERLİK KOŞUL
Hafriyat ve ilişki çalışmaları sırasında Turkcell takımına fiber konusunda Türkiye’nin neden yavaş kaldığını sordum. Bu mevzuda kendilerinin adım atmaktan çekinmediğinden hatta hayli istekli olduklarından bir de ne kadar adım atılırsa atılsın bu işin tüm operatörlere kamunun takviyesi ve tüm operatörlerin işbirliğinde hoş bir sonuç vereceğinden bahsettiler.
BELEDİYELERİN SÜRATLİ HAREKET ETMESİ GEREK
Çalışmalar sırasında öğrendiğime nazaran fiber konusunda tüm operatörlerin ortak sorunu lokal idareler ve misal kuruluşların yeni sınırlar için müsaade verme konusunda süratli hareket etmeyerek zorluk çıkarmaları. Hatta birtakım belediyeler hafriyat müsaadelerini bekletip yüksek fiyat de talep ediyormuş. Bir de daha evvel operatörler tarafından döşenen fiber altyapı vakit zaman çeşitli kurumlar ve belediye takımlarının öteki çalışmaları için dikkat edilmeden ziyan gördüğü için vatandaş için temas meseleleri yaşanıyormuş.
MİLLETLERARASI SINIRLAR
Fiber çizgiler içinden geçtiği ülke kadar komşu ülkeler için de kıymetli bir pahaya sahip. Bugün saha çalışmasına konuk olduğumuz bu sınır üzerinden İran, Irak, Gürcistan ve Azerbaycan üzere komşu ülkelerin de internet trafiği taşınıyor. Hatta bu sınırlar için dev toplumsal medya devleri ve ülkeler kullanım fiyatı de ödüyor.
Hürriyet
