Endonezya’nın başşehri Cakarta’da düzenlenen Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) önderler tepesinde bir konuşma yapan Endonezya Devlet Lideri Joko Widodo, Myanmar’daki krizi bütün taraflarla iş birliği içinde çözmek üzere ASEAN’ın ülkeye özel temsilci ataması tavsiyesinde bulundu.
Myanmar’da ordunun sivillere yönelik şiddetinin kabul edilemez olduğunu vurgulayan Devlet Lideri Joko, “Bu durum daha fazla süremez. Şiddet bir an evvel sona ermeli ve Myanmar’da demokrasi, istikrar ve huzur bir an evvel tesis edilmelidir. Myanmar halkının çıkarına her vakit öncelik verilmelidir.” dedi.
Joko ayrıyeten Myanmar’da insani yardım kapılarının açık tutulması ihtarında bulundu.
“ÇÖZÜM TEKLİFLERİNİN BAŞARISI MYANMAR ORDUSUNUN İŞ BİRLİĞİNE BAĞLI”
Malezya Başbakanı Muhyiddin Yasin de Myanmar’da yaşanan durumu “elem verici” olarak niteledi ve “İlgili taraflar, şiddete sevk eden provokasyonlardan karşısında itidal göstermelidir” diye konuştu.
Darbenin akabinde gözaltına alınan siyasetçilerin koşulsuz ve ivedilikle hür bırakılması gerektiğini belirten Muhyiddin, ASEAN yetkililerinin ülkeye giderek krizin taraflarıyla görüşmesine müsaade verilmesi daveti yaptı.
Muhyiddin, “ASEAN’ın kelam konusu kriz için sarf ettiği çaba ve teklif ettiği tahlil tekliflerinin muvaffakiyete ulaşması, Myanmar ordusunun iş birliğine bağlıdır. Myanmar ordusu, hiçbir tahlil planından bağımsız değildir.” açıklamasında bulundu.
ASEAN üyesi bir ülkenin yaşadığı sorunun bütün bölge ülkelerini etkilediğini vurgulayan Muhyiddin, “ASEAN’ın oburlarının içişlerine karışmama prensibi, olanlar karşısında hareketsiz kalınması manasına gelmemelidir.” dedi.
CUNTA ÖNDERİ, ASEAN’IN MYANMAR’A TEMSİLCİ GÖNDERMESİNİ KABUL ETTİ
Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong ise Myanmar’daki krizin ASEAN’ın aracılığıyla çözülmesi fikrine katıldığını belirterek, “Siyasi uzlaşının sağlanması için kapsayıcı bir diyalog ortamının oluşturulması kaidedir. Bunun sıkıntı olduğunu biliyoruz, ama en azından atılabilecek adımlarımız muhakkak.” açıklamasında bulundu.
Toplantının akabinde basına kıymetlendirme yapan Başbakan Lee, Myanmar askeri idaresi başkanı General Min Aung Hlian’ın, ülkesindeki krizin tahlili için ASEAN’ın Myanmar’a temsilci atama fikrini kabul ettiğini aktardı.
KRİZİN TAHLİLİ İÇİN 5 MEVZUDA MUTABAKATA VARILDI
Toplantının akabinde ASEAN Sekreterliği, toplantıda alınan kararlara ait yazılı açıklama yayımladı.
Açıklamada ASEAN önderlerinin, Myanmar’da yaşananlardan dolayı derin tasalarını lisana getirdiği ve darbenin akabinde gözaltına alınan siyasetçilerin özgür bırakılmasına yönelik davetlerin dikkate alındığı bildirildi.
Myanmar’ın Arakan eyaletindeki insani krizin tahlili için gayretlerin sürdürüldüğünün kaydedildiği açıklamada, “Bangladeş ile yapılan ikili mutabakatlar sonucu Arakanlıların yurtlarına güvenlik, istekli ve onurlu bir halde dönüş yapabilmesinin sağlanması sürecinde yapılanların değerine dikkat çekilmiştir.” sözüne yer verildi.
Açıklamada, ASEAN başkanlarının Myanmar’daki krizin tahlili için mutabık kaldığı 5 husus sıralandı.
Birinci unsura nazaran Myanmar’daki taraflar şiddeti bir an evvel durduracak.
İkinci unsura nazaran, Myanmar halkının huzur ve güvenliği için taraflar ortasında yapan diyalog ortamı başlatılacak.
Üçüncü unsura nazaran, ASEAN’ın tayin edeceği özel temsilci Myanmar’daki diyalog sürecine aracılık edecek.
Dördüncü hususa nazaran, Myanmar’a insani yardımın inançlı bir halde ulaştırılmasına müsaade edilecek.
Beşinci unsura nazaran, ASEAN’ın tayin edeceği özel temsilci, beraberindeki delege ile Myanmar’ı ziyaret edecek, krizin muhatabı olan taraflarla görüşecek.
MYANMAR’DAKİ ASKERİ DARBE
Myanmar ordusu, 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı argümanlarının ortaya atılması ve ülkede siyasi tansiyonun yükselmesinin akabinde 1 Şubat’ta idareye el koymuştu.
Ordu, ülkenin fiili önderi ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere, pek çok yetkiliyi ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına fevkalâde hal ilan etmişti.
Darbe zıddı protestoların başlamasından bu yana güvenlik güçlerinin protestolara silahlı müdahalesi sonucu 745 kişi hayatını kaybetti.
Ülkede geniş iştirakli şovlar sürerken gözaltındaki üst seviye hükümet yetkililerinin askeri mahkemede yargılanmalarına devam ediliyor.
Hürriyet
