1,3 tonluk Hope (Umut) ismi verilen uydu, Japonya’nın Tanegaşima uzay üssünden bir H-2A roketiyle fırlatılacak.
Uydu, 500 milyon kilometrelik yolculuk ahir, Şubat 2021’de BAE’nin kuruluşunun 50. yıldönümünde Mars’a ulaşabilir.
Fırlatmanın, Perşembe günü Türkiye saatiyle 22:43’te yapılması planlanıyor.
Uydunun Çarşamba günü fırlatılması planlanıyordu, gelgelelim istenilmeyen hava koşulları iddiası nedeniyle ertelendi.
Hope, bu ay Mars’a gönderilecek üç araçtan biri. Hem ABD hem de Çin’in Mars’ın yüzeyinde dolaşacak araçlarındaki hazırlıklarda son aşamaya gelindi.
BAE neden Mars’a gidiyor?
BAE’nin uzay aracı tasarlamak ve üretmekteki deneyimi sonlu. Fakat tekrar de ABD, Rusya, Avrupa ve Hindistan’ın muvaffakiyetle gerçekleştirdiği bi şeyi deniyorlar. Bu da BAE’nin bu mevzudaki isteğini gösteriyor.
Amerikalı bilirkişilerin yetiştirdiği mühendisler, yalnızca altı yıl içinde karmaşık bir uydu geliştirdiler. Ve uydu Mars’a gittiğinde, gezegenin atmosferiyle ilgili yeni haberler sağlayacak.
Mütehassıslar, bilhassa Mars’ın havasını ve suyunun çok büyük bir kısmını nasıl kaybettiği konusundaki haberlerimizi geliştirebileceğini söylüyor.
Hope, ilham verecek bir araç olaraak görülüyor. BAE’deki ve Arap dünyasındaki daha çok sayıda gencin mektepte ve yüksek tahsilde bilimi seçmelerini sağlaması umuluyor.
Uydu birebir devranda BAE hükümetinin, petrol ve doğalgaza bağımlılıktan kurtulmak ve ülkeyi haber temeli bir iktisada akıllıca yöneltmek için giriştikleri çok sayıda girişimden biri.
Ama Mars’ta riskler büyük. Kızıl Gezegen’e yollanan uzay araçlarının yarısı başarısız oluyor.
Hope’un girişim yöneticisi Umran Şerif tehlikelerin farkında lakin devletinin bunu denemekte haklı olduğunu söylüyor.
BBC’ye konuşan Şerif “Bu bir araştırma geliştirme misyonu ve evet, başarısızlık da bir ihtimal. Fakat devlet olarak ilerlemekte başarısız olma şanmız yok. Burada değerli olan, BAE’nin bu misyondan kazandığı kapasite ve kabiliyet ve devlete getirdiği haber birikimi” dedi.
BAE bunu yapmayı nasıl başardı?
BAE hükümeti girişim ekibine, büyük, yabancı bir şirketten uzay aracı satın alamadığını ve uyduyu kendilerinin yapmaları gerektiğini söyledi.
Bu da, gerekli deneyime sahip Amerikan üniversitleriyle paydaşlık yapmak manasına geliyordu. BAE’li ve Amerikalı mühendisler ve bilim kişileri, uydu sistemlerini ve gezegen üzerinde çalışacak üç cihazı tasarlamak ve yapmak için birlikte çalıştı.
Uydunun büyük kısmı Colorado Üniversitesi’nin Atmosfer ve Uzay Fiziği Laboratuvarı’nda (LASP) yapılırken, işin kayda kıymet bir kısmı de Dubai’deki Muhammed Bin Raşid Uzay Merkezi’nde (MBRSC) gerçekleştirildi.
LASP Kıdemli Sistem Mühendisi Brett Landin, BAE’nin bir sonraki uzay misyonunu kendi başına yapmak ismine çok iyi bir noktada olduğunu söylüyor.
“Birine bisiklet sürmeyi anlatmayı düşünün, bisikleti kendiniz sürene kadar nasıl olduğunu sahiden anlayamazsınız. Uzay araçları da bu türlü. Size bir uzay aracına yakıt koyma sürecini verebilirim, gelgelelim gözetici kıyafeti üzerinize giyip, 800 kiloluk çok istikrarsız roket yakıtını depolardan uzay aracına koyana dek, sahiden nasıl olduğunu anlayamazsınız.
“İtici güç mühendisleri bunu yaptı ve bir sonraki sefere uzay aracı yaptıklarında, nasıl yapacaklarını artık biliyorlar”
Hope, Mars’ta ne cins ilmî datalar toplayacak?
BAE’liler “ben de” bilimi yapmak istemediler, yani Kızıl Gezegen’e gidip, diğerlerinin yaptığı ölçümleri tekrar yapmak istemediler. Bu nedenle NASA’nın Mars Keşif Programı Tahlil Grubu’na (MEPAG) gidip, BAE uydusunun mevcut haberlere neler katabebileceğini sordular.
Hope’un emelleri MEPAG’ın tasviyeleriyle şekillendi. BAE uydusu bir yandan gücün, yukarıdan aşağı, günün her saati ve yılın her mevsimi atmosferde nasıl dolaştığı üzerine çalışacak.
Gayri yandan da Mars’ta dolaşan ve atmoserin ısısında büyük rol tozun davranışlarını inceleyecek.
Birebir devirde, atmosferin en yüksek noktasında nötr hidrojen ve oksijen atomlarının davranışlarını takip edecek. Bu atomların, güneşten kopan güç partiküllerinin Mars’ın atmosferini erozyona uğratmasında rol oynadığı kuşkuları var.
Bu da, geçmişte su bulunduğ açık olan gezegende, neden artık olmadığını açıklayabilir.
Hope, bu haberleri toplayabilmek için gezegenden 22 ila 44 bin kilometre uzaklıkta, bir yörüngeye oturtulacak.
Sarah El Buyruğu kimdir?
El Buyruğu Hope’un bilim ekibi yöneticisi BAE’nin ileri bilimlerden sorumlu bakanı ve birçok açıdan misyonun görünen yüzü.
MBRSC’de birinci olarak yazılım mühendisi olarak çalışmaya başladı ve artık uzay tutkusunu yaymaya çalışıyor.
Hope girişiminde çalışanların yüzde 34’ü bayan.
Fakat Bakan “Ama en değerlisi, misyonun önder takımında, Umran’ın altındaki tüm girişim yöneticisi yardımcısı konumlarındaki cinsiyet eşitliği” diyor.
Hürriyet
