18. yüzyıl sonlarında, kölelik aksileri, İngiliz halkını üretiminde kölelerin çalıştırıldığı eserleri satın almamaya çağırdı. Ve bu davet işe yaradı. 300 binden fazla kişinin şeker satın almayı durdurması, köleliğin kaldırılması yanındaki presleri da artırdı.
#StopHateforProfit (Kâr için Nefreti Durdur) kampanyası, boykotu siyasi araç olarak kullanan son hareket.
Kampanya, Facebook’un nefret içeren ve ırkçı paylaşımları kaldırmak için gereğince gayret sarf etmediğini savunuyor.
Şu ana kadar kimi büyük şirketler kampanyaya katılarak Facebook ve birtakım sair toplumsal medya platformlarına reklam vermeyi durdurduklarını açıkladı.
Unilever, Coca-Cola ve Starbucks üzere reklamlarını Facebook’tan çeken şirketler arasına Ford, Adidas ve HP de eklendi.
Axios haber sitesi, Microsoft’un da “uygunsuz içerikler” hakkındaki tasaları nedeniyle, Mayıs ayında Facebook ve sahibi olduğu Instagram’a reklam vermeyi durdurduğunu yazdı.
Öte yandan Reddit ve Twitch üzere öteki toplumsal medya platformları, kendi nefret zıddı tedbirlerini alarak, Facebook üzerindeki baskıyı artırdı.
Inanç kaybı
Pekala bu boykot Facebook’a zarar verebilir mi?
Bu sorunun kısa yanıtı, evet. Facebook’un gelirinin büyük kısmı reklamlardan geliyor.
Aviva Inverstors’tan David Cumming BBC Today programında, inanç kaybı ve ahlaki prensiplerin yokluğuna dair algının, şirketi “mahvedebileceğini” söyledi.
Cuma günü Facebook payları yüzde 8 düştü – bu, Facebook’un sahibi Mark Zuckerberg’in teorik olarak yaklaşık 6 milyar dolar daha yoksullaşması manasına geliyor.
Lakin bu boykotun Facebook için uzun devirde varoluşsal bir tehdit oluşturup oluşturmayacağını kestirim edebilmek kolay değil.
Öncelikle bu, bir toplumsal medya şirketinin karşılaştığı birinci boykot değil.
2017’de birçok büyük şirket, reklamlarının ırkçı ve homofobik medyalarla gösterilmesinin akabinde, YouTube’a reklam vermeyi durduracaklarını açıklamıştı.
Bu boykot şu an neredeyse büsbütün unutulmuş durumda. YouTube boykot kararı sonrası birtakım kurallarında değişikliğe gitti ve YouTube’un sahibi Google’da işler şu an tıkırında.
Bu boykotun Facebook’a iddialarınızdan daha az zarar vereceğine inanmak için sair sebepler de mevcut.
Daha düşük bütçeli çok fazla reklam veren var
Öncelikle, birçok şirket yalnızca Temmuz ayında, bir aylık boykot uyguladı.
2. olaraksa – ki bu daha değerli – Facebook’un reklamlarının birçoğu daha küçük ve orta ölçekli binlerce şirketten geliyor.
CNN’in haberine nazaran Facebook, en büyük bütçeli 100 şirketin reklamlarından geçen yıl 4,2 milyar dolar kazandı. Bu Facebook’un reklam gelirinin yüzde 6’sına tekabül ediyor.
Şu ana kadar orta ölçekli şirketlerin büyük çoğunluğu boykota katılmadı.
Reklam ajansı Digital Whiskey’nin strateji departmanı yöneticisi Mat Morrison, Facebook’a reklam vermemeyi maddi olarak kaldıramayacak çok fazla küçük şirket olduğunu söylüyor.
Morrison, yüksek fiyatlardan dolayı televizyonlara reklam veremeyen bu firmalar için, daha ucuz reklam imkanı sunan Facebook üzere platformların çok değerli olduğunu belirtiyor.
Morrison “İşlerimizi sürdürebilmemizin tek yolu, hedeflediğimiz kişisel kitlelere bu platformlar üzerinden ulaşabilmek. Bu nedenle reklam vermeye devam edeceğiz” diyor.
Kimi açılardan Facebook, lobicilik yapmak için elverişli bir şirket üzere görünüyor. Facebook’un idare yapısı, sahibi ve CEO’su Mark Zuckerberg’e, değişim yapabileceği büyük bir güç veriyor.
Yani Zuckerberg bir şeyi isterse, hakikaten yapabilir. Facebook’ta değişim için yalnızca bir kişinin başının değişmesi gerekiyor.
Fakat bunun tam zıddı de muteber. Hissedarların Zuckerberg’e, sair şirketlerdekilerin tersine, ağırlık yapabilecek kabiliyeti yok. Yani Zuckerberg değişim istemezse, yapmaz.
Tekrar de Zuckerberg, birtakım adımları atmaya hazır olduğunun sinyallerini verdi. Cuma günü Facebook, nefret içeren paylaşımları etiketleyeceğini açıkladı. Bu hafta yeni adımlar da bekleniyor.
Ama bu değişikliklerin “Kâr için Nefreti Durdur” kampanyasını ortadan kaldırmaya yetmesi beklenmiyor.
Ve bu sırada vesair platformlar da kendi tedbirlerini almaya devam ediyor.
Pazartesi günü Reddit, taciz ve tehditkar davranışlarda bulunan birtakım müelliflerin toplandığı “The Donald Forum” üzere başlıkları engelledi.
Reddit, ABD Lideri Donald Trump’la direkt bağlı olmayan lakin onu destekleyen içeriklerin paylaşılmasına yardım eden topluluğun içeriklerinin geniş kitlelere ulaşmasının önüne geçti.
Umumiyetle oyun oynayanların görüntü yayını için kullandığı Twitch de Trump’ın kampanyası tarafından kullanılan bir hesabı süreksiz olarak dondurdu.
Amazon’un sahip olduğu medya streaming sitesi, Trump’ın mitinglerine ilişkin iki medyanın platformun nefret söylemi kurallarının ihlal ettiğini açıkladı.
Twitch’in açıklamasında “Siyasi ya da haber bedeli olan içeriklerde ayrımcılık yapmıyoruz” dendi.
Bu yıl tüm toplumsal medya şirketleri için çekişmeli bir yıl olacak ve Facebook da bundan muaf değil.
Şirketlerin bu devirdeki kılavuzu ise tekrar bilançoları, yani ticari korkuları olacak.
Son boykotun sonbahara kadar uzaması ve daha çok şirketin katılması halinde, bu yıl Facebook için belirleyici bir yıl olabilir.
Hürriyet
