Bütçede yeni sistem



Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunuyla ilgili değişiklik meclisten geçti. Buna nazaran, kamu idareleri bütçelerini kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı programı, orta vadeli program, orta vadeli mali plan, Cumhurbaşkanlığı yıllık programı, stratejik planlarıyla program yapısına uyumlu biçimde ve performans temeline dayalı hazırlayacak. Merkezi İdare Bütçe Kanunu’nun sarfiyat cetvelinin kısımları, analitik bütçe sınıflandırması temel alınarak programlar prestijiyle düzenlenecek. Düzenleyici ve denetleyici kurumlar da bütçelerini 3 yıllık bütçeleme anlayışı, stratejik planları ve performans programları ile program yapısını temel alarak Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunu’nda tanımlanan tertip seviyelerini içerecek biçimde hazırlayacak.
ŞEFFAFLIK TARTIŞMASI
Yeni sistem iktidar ile muhalefet ortasında ‘şeffaflık’ tartışmasına yol açtı. AK Parti düzenlemeyi savunurken, ABD, Fransa, Kanada ve Avustralya üzere birçok ülkede bütçelerin program bütçe yaklaşımına uygun olarak hazırlandığını belirterek, bu yaklaşımın toplumun gereksinim ve beklentilerinin daha aktif bir formda belirlenmesi ve kamu kaynakları ile kamu hizmetleri ortasında daha güçlü bir bağ kurulmasının yanı sıra kamu harcamalarında şeffaflığa ve hesap verilebilirliğe de katkı sağlayacağı görüşünü lisana getirdi. Muhalefet ise işlevsel sınıflandırmayı kaldıran bu değişiklikle mali şeffaflığın ortadan kalkacağını, örneğin kamu özel iş birliğiyle hazırlanan garanti ödemeli projelerde müteahhitlere ödenecek paraların artık izlenemeyeceğini savunarak, “Zaten ‘ticari sır’ denerek saklanıyordu, bundan sonra takip edilmesi çok daha zorlaşmış olacak. Belediyelerin mali özerkliği de kaybolacak, bütçelerini kendi stratejik planlarına nazaran yaparlarken artık Cumhurbaşkanı programına uyumlu hâle getirmek zorunda kalacaklar” eleştirisini getirdi.
YETKİ ARTTIRILIYOR
Yasa, 2020 yılı için borçlanma yetkisini de arttırıyor. Buna nazaran, net borç kullanımı meblağı, 2020 yılı için 1 Ocak 2020 tarihinden geçerli olmak üzere Hazine ve Maliye Bakanı ve Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım meblağının iki katı olarak uygulanacak. Bu artışın münasebeti, COVID-19 pandemisinin toplumsal ve ekonomik tesirlerini azaltmak emeliyle alınan ekonomik önlemler olarak açıklandı.
VAKIF KİRALARINA PANDEMİ ERTELEMESİ
Cumhurbaşkanlığının misyon alanına giren ve uzmanlık gerektiren bahislerde çalıştırılmak üzere Cumhurbaşkanlığı raportörü ve raportör yardımcısı istihdamına ait düzenleme ise önergeyle metinden çıkarıldı. Kanunla getirilen birtakım kıymetli yenilikler şöyle: Vakıflara ilişkin taşınmazların imal ya da tamir karşılığı kiralama, onarım ya da tamirat karşılığı kiralama ve kat karşılığı inşaat modeliyle imal işlerinde 11 Mart 2020 tarihinden 31 Aralık 2020 tarihine kadar inşai faaliyetlere ait mühlet uzatımı vermeye, yeniden kira ve ecrimisil bedellerinden 11 Mart 2020 tarihinden itibaren tahsil edilmesi gerekenleri müracaat koşulu aranmaksızın 31 Aralık 2020 tarihine kadar ertelemeye Kültür ve Turizm Bakanı yetkili olacak. Birebir formda Kültür ve Turizm Bakanlığına ilişkin taşınmazların kiracılarından 11 Mart 2020 tarihinden itibaren tahsil edilmesi gereken kira kontratından kaynaklı bedeller de müracaat kuralı aranmaksızın 31 Mart 2020 tarihine kadar ertelemeye de yeniden bakanlık yetkili olacak. Bakanlık bu müddetleri 3 ay uzabilecek. Bu alacaklar ertelenen müddet sonunda, ertelenen mühlet kadar aylık taksitle, gecikme artırımı ve faiz uygulamadan tahsil edilecek.
HASTANE YOKSA TIP FAKÜLTESİ KAPATILACAK
Yasaya nazaran, tıp fakültesi açmak isteyen vakıf üniversitelerine, taban 200 yatak kapasiteli ve YÖK’ün tıp eğitimi için gerekli gördüğü fiziki yer ve donanım koşullarını sağlayacak hastane şartı getirildi. Tanınan iki yıllık müddet içinde bu şartları yerine getirmeyen vakıf üniversiteleri uyarılacak. Bu müddetin bitiminden itibaren bir yıl içinde istenen evrakları sunamayan tıp fakültelerine öğrenci verilmeyecek. Üç yıllık müddetin bitiminden itibaren iki yıl içinde şartları yerine getiremeyenler ise kapatılacak.
KIRSAL MAHALLELER GELİYOR
Köy yahut belde belediyesi iken mahalleye dönüşen ve büyükşehir belediyesi hudutları içinde bulunup sosyo-ekonomik durumu, merkeze uzaklığı, yapılaşma durumu dikkate alınarak kırsal yerleşim özelliği taşıdığı saptanan mahalleler, kırsal mahalle kabul edilecek. Bu yerlerde gelir vergisinden muaf esnaf ile kolay tarzda gelir vergisine tabi mükellefler tarafından iş yeri olarak kullanılan bina, arsa ve topraklar ile mesken emelli kullanılan binalar ve zirai üretimde kullanılan bina ve yerler, emlak vergisinden muaf olacak.
Hürriyet