Uzun müddettir her hafta bir mesleği deneyimlediğimiz İşin Peşinde köşesi için bu haftaki durağımız bir mobilya atölyesi oldu. Mobilya, aslında insanların varlığından çok yokluğunu ya da eksikliğini sorguladığı tıpkı vakitte hayat kalitesi için çok değerli role sahip bir kavram. Kesim temsilcilerine nazaran son devirde artan girdi maliyetleri, ithal edilen gereçlerin fiyatlarındaki yükseliş ve kur nedeniyle yeni mobilya almak isteyen vatandaşlar biraz çekimser kalabiliyor. Lakin bu, onlara nazaran yalnızca bir talebin ertelenmesi demek. Zira mobilya insan hayatı için artık çok daha öncelikli. Üstelik yenilenme sıklığı da gitgide daralıyor.
KALASLA BAŞLIYOR
Ustalardan günlük iş rutinini dinledikten sonra onlarla bir arada gürgen kalaslarının olduğu bir depoya geldik. Buradan bugün yapılacak koltuk ve sandalyelere uygun bir kalas seçtik. Ustam kalası gösterip tekerlekli araca koymamı istedi. Lakin kalas oldukça ağırdı. Onun da el atmasıyla kalası indirip birinci kesim tezgâhının olduğu alana getirdik. Ustam bana yaklaşık bir metre uzunluğunda bir modül istediğini ve nasıl yapacağımı gösterdi. Fakat güçlü testereler bu işte insanı biraz korkutuyor.
UYGARLIĞIN DELİLİ
Buradaki öncelik de tarihte daima öbür manalara karşılık gelmiş. Bulunan birinci mobilya örnekleri M.Ö. 4000 yıllarına kadar yani antik periyoda dayansa da günümüze ulaşmayı başarmış mobilyalar da var. Bunlar uygun hava kaidelerinde saklanmış ve M.Ö. 2700 yılına kadar dayanan eski Mısır uygarlığına ilişkin kalıntılar. Bu ortada dünyanın birinci taş ve topraktan mobilyaları Çatalhöyük’de, 1958 yılında İngiliz Arkeolog James Mellaart tarafından Konya Ovası yüzey araştırması sırasında bulunmuş. Bu mobilyalar bilinen en eski yerleşim yerlerinden birine ilişkin ispatların Anadolu’da olduğunun göstergesi.
HAYATIN İÇİNDE
Bir vakitler taş ve topraktan sonra eşya imalinde en kıymetli gereç olan ahşap vakit içerisinde insan hayatını da epeyce kolaylaştırmış. Tıpkı yüzlerce yıl evvel olduğu üzere en değerli ve gösterişli mobilyalar günümüzde de saraylarda yer alsa da artık sanayinin hızlanması ve ergonominin (işbilim) gelişmesi mobilyayı her alanda, tahminen de gereğinden fazla yerde kullanmamıza neden oluyor. Pekala rengi, kumaşı ya da tasarımı ile bizde farklı hisler hissettiren bir mobilya nasıl hazırlanıyor. Bunu yakından görmek için insanların olduğu her alana uygun mobilya üretimi gerçekleştiren Hotelya’nın Pendik’te bulunan fabrikasında çalıştım. Bir ağacın koltuğa dönüşmesindeki basamakları gördüm.
TESTERE DURMUYOR
Biraz yamuk olsa da istenen parçayı kestik. Sonrasında daha ince ve ayrıntılı bölümün yapılacağı diğer bir tezgâha geçtik. Burada ustamla birlikte Ar-Ge kısmından gelen dizayna nazaran modülleri kesmemiz gerekiyordu. Tezgâhta daima dönen bir testere var. Siz de kalası çizgilere uygun ittirerek kesiti gerçekleştiriyorsunuz. Lakin bu süreç epeyce sıkıntı. Ben bir çizgiyi iki dakikada keserken ustam 3-4 çizgiyi 1 dakikada kesiyor. El alışkanlığı da olunca benim üzere kusurlu bir kesim ortaya çıkmıyor.
EMEĞİ AĞIR
Depodan aldığımız koca kalas evvel bir metrelik, artık de ince ve şekillenmiş modüllere dönüştü. Akabinde yan taraftaki tezgâha geçip kavisli formda kestiğimiz modüllere birer birer düzeltme yaptık. Bu süreçleri sıralı yapmak epey yorucu. Emeğin ağır, vücut gücünün hayli fazla olduğu bir iş. Bu atölyelerde çalışanların elleri de hayli ziyan görüyor.
ÇİVİ MAKİNESİ
Sıradaki durak montaj tezgâhı oldu. Çizilen tasarım hayat bulmaya başlıyor. Bu kademede yanlışa yer yok. Uygun kesimleri eşleştirip çivi makinesi ile birleştiriyorum. İskelet ortaya çıktıktan sonra süngerin ve kumaşların yerleştirildiği alana geçiyorum. Mobilyada kullanılan sünger kalitesi çok kritik. Süngerin kalitesi ile kullanım ömrü gerçek orantılı. Dikkat etmek gerekiyor. Süngeri iskelete yapıştırıp kaplayıcı malzemeyi koyduktan sonra artık oturulabilir hale geldi.
‘GENÇ BULMAK ÇOK ZOR’
MOBİLYA üreticilerinin en büyük meselelerinden biri de nitelikli eleman bulmak. Ar-Ge ve misal kısımlar için çok sayıda müracaat alınıyor lakin tezgâhın başına geçmek için kimse o kadar istekli değil. Öbür atölyelerden ustalarla da konuştuğumda aldığım yanıt tıpkı. Onlara nazaran usta yetiştirme süreçleri eskisi kadar kolay olmuyor. Meslek liselerinin ilgili kısımlarından mezunlar da pek kendi işlerini yapmaya istekli değil. Bunun en büyük nedeni birtakım patronların düşük maaş siyaseti olarak gösteriliyor. İşe yeni başlayan gençler çabucak işi bırakıyor. Sabredip işi öğrenenler ise meslekte iyi noktalara geliyor. Lakin bunların bir kısmı, belirli mühlet sonra görece iyi maaş alabiliyor. Ustaların gitgide azalması ise üretimin sürdürülebilirliğini riske atıyor.
ONLARI ANLAMAK ŞART!
Bu ve yakından deneyimleme fırsatı bulduğumuz başka işlerde de şikâyetler tıpkı. Kesim temsilcileri kendilerince haklı sebepler üretiyor. Fakat mikrofonu çalışanlara uzattığınızda yanıt farklılaşıyor. Şikâyet edenle şikâyet edilen ortasında bir kuşak farkı var. Beklentiler de farklılaşıyor. Burada mavi yakalı olma, çalışma ortamı, toplumsal haklar ve mesai kavramının da tekrar ele alınması gerek. Dünyanın bu kadar süratli değiştiği bir ortamda lise mezunu bir genci günde 8 saat tezgahın başında tutmak elbette mümkün olmayacaktır. Onları da biraz onların gözünden anlamaya çalışmak ve gereğini yapmak kaçınılmaz. Tahminen bu halde yüksek genç işsizliği için de yeni tahliller üretilebilir.
HAMMADDE SORUNU
DALDA vakit zaman yaşanan ekonomik dalgalanmaların ve girdi kalemlerindeki maliyet artışlarının büyük sorunlar oluşturduğunu söyleyen Hotelya’nın kurucu ortağı Erdoğan Döner, “Sünger ve mdf üzere ithal materyallerin fiyatlarında ve tedariğinde sorun yaşandığı vakit piyasa büyük bir düşüncenin içine düşüyor. Bu bizi çok zorluyor. Haliyle fiyatlara da yansıyor” sözlerini kullandı.
NE KADAR KAZANIYORLAR?
MOBİLYA atölyesinde çalışanlar 3 bin lira üzere bir fiyatla işe başlıyor ve bu deneyim arttıkça 6-7 bin liraya kadar çıkıyor.
Hürriyet
