Bugüne kadar bu tırlara uzun menzil sağlayabilmek için gerekecek pillerin çok büyük bir maliyet yaratacağı düşünülüyordu.
Lakin araştırmacılar tırlara büyük piller koymak yerine yollarda süratli şarj istasyonları kurmanın elektrikli tırları dizellere karşı avantajlı kılacağını ortaya koydu.
Dünyada son devirde elektrikli araçların popülerliği artıyor. Birleşik Krallık’ta Mart ayındaki araba satışlarının yüzde 14’ünü elektrikli yahut prizden şarj olabilen hibrit araçlar oluşturdu.
Kişi başına en fazla elektrikli araç satışının gerçekleştiği bölgelerden olan Batı Avrupa’da 2020’de 700 bin elektrikli araç satıldı. Ancak yük nakliyatında durum farklı. Bu iklim değişikliği için de kıymetli bir bahis. Global karbon emisyonlarının yüzde 7’sinin tırlar tarafından salındığı iddia ediliyor.
Tesla ve başka üreticiler bu bölüme küçük adımlarla girmeye çalışsa da bugüne kadar birden fazla uzman bu araçların maliyet açısından dizel araçlarla rekabet edemeyeceği görüşündeydi.
Bu görüşe nazaran daha uzun menzil için eklenecek ekstra pillerin maliyeti, finansal açıdan karlılığı imkansız kılıyor. Ama Stockholm Etraf Enstitüsü’nün (SEI) yaptığı yeni bir araştırma, bu bahse yanlış bir açıdan bakıldığını öne sürüyor. SEI araştırmacıları daha büyük piller yerine yaygın ve süratli şarj istasyonlarının elektrikli tırları dizellere nazaran avantajlı kılacağını söylüyor.
Joule mecmuasında yayınlanan araştırmanın takımında yer alan Björn Nykvist, “Ortalama sayılara bakınca bunun mantıklı olduğu noktaya gelmiş durumdayız” diyor ve ekliyor:
“Tırdaki pilin boyutu o kadar da kıymetli değil. Yalnızca şarj aletinin gereğince süratli olması lazım.
“Burada temel olay, ağır araçların daha fazla güç tüketmesi. Bir araç ne kadar çok güç tüketirse, elektrikli bir araç olması onu tıpkı orada daha tasarruflu kılıyor. Örneğin ağır bir tır, hafif bir tıra kıyasla daha fazla dizel tüketir lakin bu durum onun elektrikli bir araç olmasını da daha kârlı kılar.”
Araştırmacılar geliştirdikleri modelde bir tırın 4,5 saat seyahat ettikten sonra 40 dakika şarj olacağını varsaydılar. Tırların büyük bir kısmı seyahatlerinin birçoklarını anayollar, limanlar ve terminallerde yaptıkları için gereksinim duyulan süratli şarj istasyonları, arabaların çok daha çeşitli pozisyonlarda gereksinim duyduğu şarj istasyonlarından bariz ölçüde daha az olacak.
Burada tek sorun, böylesi bir şarj istasyonu teknolojisinin şimdi olmaması. Lakin araştırmacılar, teknolojinin bu noktaya süratle ulaşacağı görüşünde.
Uzmanlar iklim değişikliğinden telaş eden hükümetlerin bu alanda teşvikler vermesini tavsiye ediyor. Araştırmada yer almayan bir bilim insanı olan Finlandiya’daki Tampere Teknoloji Üniversitesi’nden Dr. Heikki Liimatainen “Hükümetin bu araçları almak isteyen bireylere takviye vermesi iyi bir başlangıç noktası olabilir” diyor ve ekliyor:
“Fakat bence bir sübvansiyon verilecekse o da anayollar üzerinde süratli şarj istasyonu ağları kurmaya verilmeli.”
Büyük tır üreticileri de elektrikli tırlara geçişin kıymetli rotalardaki süratli şarj istasyonlarına bağlı olacağını söylüyor. Volvo Trucks Etraf ve İnovasyon Yöneticisi Lars Martensson “Karayolu nakliyatını karbonsuzlaştırma potansiyeli çok büyük” diyor ve ekliyor:
“Fakat bunun için süratli şarj istasyonu altyapısı değerli ve hükümetlerin bu istasyonları depolar ve lojistik merkezleri başta olmak üzere kritik noktalara kurmak için teşvik vermesine gereksinim var.”
Elektrikli tırların kullanımına karşı çıkanlar olsa da en ağır yükleri taşımak için hidrojenle çalışan tırların kullanılabileceğini söyleyenler de var. Dr. Liimatainen “Burada en değerli şey hidrojen yakıt hücresinin fiyatı. Bu fiyatlar düşüş eğiliminde ama pil fiyatları kadar da süratli düşmüyorlar.
Hürriyet
