Görüntü Yardımcı Hakem’e (VAR) 2017-18’de birinci geçen liglerden olan Bundesliga’nın tecrübeleri hâlâ hafızalarda. Bu dönem Premier Lig’de Brighton-Manchester United maçında skor 2-2 iken çalan bitiş düdüğünün çabucak akabinde VAR’ın “Hoca nereye gidiyorsun, bariz penaltı var” uyarısı, Bruno Fernandes’in penaltısı ve Solskjaer’in grubunun 3 puan mutluluğuyla Manchester’a dönüş seyahati deneyimini Almanlar 3 dönem evvel edinmişti…
ODADAN DÖNDÜLER
Maınz-Freiburg maçında birinci 45’teki bitiş düdüğüyle gruplar soyunma odasına gitmiş, VAR ise “Hoca, kadroları geri çağır, Freiburglu Kempf elle oynuyor, bariz penaltı!” uyarısı yapmış, tekrar alana çıkılarak penaltının kullanılmasınn akabinde devre ortasına girilmişti.
Almanya MHK’sı VAR için o devir “Bir öğrenme eğrisi sürecindeyiz” demişti. Yani yaşanacak konumların akabinde hakemler de VAR’ın müdahale kapsamını çok daha iyi deneyim edecekler, IFAB tarafından belirlenen ‘gol-penaltı-kırmızı kart-yanlış oyuncuya kart’ kapsamındaki açık ve bariz yanlışlar düzeltilecekti.
DÜNYA KUPASI ETKiSi
VAR’ı kullanan ülkeleri telaşla izleyen başka ligler için 2018 Dünya Kupası kıymetliydi. Bilinmezliğin getirdiği avantajla birinci kere dünya vitrinine çıkmış; Brezilya, Hırvatistan, Tunus üzere isyan eden ülkeler olsa da genelinde hoş örneklerle yüreklere su serpmiş, soru işareti yaşayan ülkelerin “VAR’a evet” demelerinde katalizör olmuştu. Ayrıyeten dünyanın en iyi hakemlerinin vazife aldığını göz gerisi etmemeli.
1 MİLİMETRELiK OFSAYT
Her ülkede VAR’da sancılı süreçler yaşanıyor. VAR’a geçmeme konusunda en çok direnen İngilizler’di lakin Guardiola’dan Klopp’a, Pochettino’dan Mourinho’ya kadar pek çok teknik adam skandal yanlışlar arttıkça “Yeni dönemde muhakkak VAR’a geçilmeli” reaksiyonunu röportajlarında dillendirmeye başlamıştı. Halbuki bu homurtularından yalnızca 1 dönem evvel Premier Lig’de kulüplere yapılan oylamada “VAR’a ret” çıkmıştı. 201920’da başladıkları VAR uygulamasında yalnızca 1.5 yılın sonunda bardağı taşıran nokta Everton ile Liverpool ortasında geçen hafta sonu oynanan Merseyside derbisi sonrası The Mail’in manşetinde yatıyordu… Maçın son saniyesinde neredeyse 1 mm’lik ofsayt kararıyla iptal edilen Liverpool golünün yansısı dışındaki skandal enstantane Van Dijk’ın alanlardan 6-7 ay uzak kalmasına neden olan ofsayt kararıydı. Ofsayt için çekilen çizgide hizanın Van Dijk’in omzundan değil, oyun kurallarında bu dönem yalnızca elle oynamalardaki karmaşayı gidermek ismine IFAB tarafından ortaya çıkarılan koltuk altı (armpit) sonundan alınmış olmasıydı ki inanılır üzere değil! Yeniden santimetrelerin konuştuğu imgede yanlışsız uygulama yapılsaydı Liverpool penaltı kazanacak, kaleci Pickford kırmızı kart görecekti. Ayrıyeten, ofsaytla kesilmiş olması, yaralayıcı müdahalenin disiplin cezasını ortadan kaldırmaz elbette fakat ne hakem Oliver ne de VAR hakemi Coote oralı olmadı!
TURKISH VAR!
IFAB’ın her dönem kurcaladığı el ve penaltı kurallarına, ülkelerin kendi futbol kimyası eklenince çıkmaza sürükleniyor. Ülkemizde VAR’ın altına dinamiti birinci koyan Yusuf Namoğlu’nun mahalle baskısı endişesinin ‘ne olursan ol kenara gel’ periyotlarından, bugünkü MHK’da ‘kamuoyunda kabul gören pozisyonlar’ tarifine evrildik. IFAB değil, ‘yerel protokol’ günlerindeyiz yeniden. Diyeceksiniz ki Premier Lig’de de VAR’ın birinci döneminde hakem kenara gelmeden, protokole karşıt biçimde VAR’ın söylediğini yapıyordu. Evet yanlışsız fakat onların derdi dünyanın 1 numaralı liginin futbol keyfini soğutmamak olduğundan IFAB’ı sallamayıp tahlil denediler.
Bizim 1 numaralı tasamız ise “Aman kulüplerimiz bağırmasın, akıllarda kuşku kalmasın.” Bu nedenle son hakem seminerinde örnek gösterilen Denizli-Trabzon ve Karagümrük-Yeni Malatya maçlarında verilen penaltılar, yalnızca ‘kolay penaltı çalınmasın’ tartışması dışında ne yazık ki VAR müdahalesinin istendiği durumlara dönüştü. Elhasıl düsturumuz artık ‘açık ve bariz’ değil; ‘karar kolaysa çağır’ oldu. Hem de kulüplerin ve kamuoyunun ‘şüphe’ hududunu azaltmak üzere anlamsız bir gayeyle.
Daha yalnızca 5 haftayı geride bıraktık ve önümüzde 37 hafta var. Uygulama açısından sakıncalı bir gidişat var lakin standart sağlayabilmek ismine kime kızacağımızı bile karıştırmış durumdayız. 3 yıldır penaltı vuruşunda neye karışacağını öğrenemeyen VAR hakemine mi, kenara gelerek izleyip protokole uymadığı halde penaltı tekrarı kararı veren alandaki hakeme mi, MHK’ya mı yoksa IFAB’a mı? Sizce hangisi?
Hürriyet
