İspanya’nın doğusunda, ayrılıkçı teşebbüslerle gündeme gelen Katalonya özerk idaresinde 5,6 milyon seçmen, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı alınan tedbirlerin altında lokal parlamento seçimleri için yarın sandık başına gidiyor.
Yeni hadise ve can kayıplarının düşük seviyelerde seyrettiği Galisya ve Bask özerk idarelerinde 12 Temmuz 2020’de yapılan mahallî parlamento seçimlerinde görülmeyen meseleler, yeni olayların yüksek sayılarda devam ettiği Katalonya’da yaşanıyor.
Katalonya Adalet Yüksek Mahkemesi, sandık vazifelisi olarak çağırılan 82 bin 251 şahıstan yaklaşık yüzde 41’inin (33 bin 918) Kovid-19 bulaşması kaygısıyla, seçimlerde çalışmak istemediği istikametinde müracaat yaptığını açıkladı.
Seçim Heyeti, 14 Şubat Pazar günü muhtemel işçi eksikliği nedeniyle oy kullanma işlemenin gerçekleşmediği merkezlerde, 48 saat sonra sandıkların kurulmasının ve oy kullanılmasının garanti edileceğini bildirdi.
Oy kullanmanın başlayacağı mahallî saatle 09.00’dan bir saat evvel sandık başında olması gereken görevlilerin, birinci olarak ateşlerinin ölçüleceği, misyona yalnızca beden sıcaklıkları 37,5 derecenin altında olanların kabul edileceği ve her birine FFP2 tipi iki maske, birer plastik siperlik ve eldiven verileceği duyuruldu.
Katalonya’daki kimi bölgelerde, havanın yağışlı olmaması halinde sandıkların, sınıflara değil okulların bahçelerine yerleştirileceği duyuruldu.
Kovid-19 salgını önlemleri kapsamında, riskli kümede (65 yaş üstü, kronik hastalığı olanlar ve hamileler) olanların 09.00-12.00, karantinada olan yaklaşık 96 bin kişinin 19.00-20.00, geri kalan seçmenlerin ise 12.00-19.00 saatleri ortasında oy kullanmasını sağlayacak düzenleme yapıldı.
Oy kullanmaya gelen seçmenlerin maske takması mecburî olurken, karantinada olanların oy kullanacağı son 1 saatte sandık vazifelilerinin gözetici elbise ve gözetici gözlük takmaları kaide koşuldu.
Sandıkların kapatılmasından sonra yapılacak oy sayım süreçlerinde ise görevlilerin en az bir metrelik toplumsal uzaklığa uymaları gerektiği bilgisi paylaşıldı.
Ayrıyeten Katalonya özerk hükümeti, salgının tesiriyle mektupla oy kullanma talebinin bir evvelki 2017 seçimine nazaran yüzde 350 artışla 284 bin 706 olduğunu açıkladı.
İspanya’da Madrid’in akabinde Kovid-19’un en ağır görüldüğü bölge olan Katalonya’da şimdiye kadar 543 bin olay tespit edilirken, lokal idare kaynaklarına nazaran 20 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
Katalonya’da mevcut durumda belediyelerin yüzde 40’ı Kovid-19’da çok riskli bölgeler (her 100 bin bireyde tespit edilen Kovid-19 sayısı 250’nin üzerinde) ortasında yer alıyor.
Katalonya’da başkanlık için üç güçlü aday yarışıyor
Ayrılıkçı taleplerle gündeme gelen ülkenin doğusundaki Katalonya özerk idaresinde, siyasi istikrarsızlık nedeniyle son 9 yılda 4’üncü sefer erken mahallî parlamento seçimi yapılıyor.
Anketler seçim yarışının, mevcut durumda koalisyon hükümetiyle iktidarda olan Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC), Katalonya için Birlik (Junts) ve muhalefette olan Katalonya Sosyalist Partisi (PSC) ortasında geçeceğini gösteriyor.
Anketler, PSC’nin yüzde 22, Junts’un yüzde 20-21, ERC’nin ise yüzde 20 oy alacağını öngörüyor.
Katalonya’nın İspanya’dan ayrılmasını isteyen, İspanyol mahkemelerinde haklarında dava yahut soruşturma yürütülen 3 bin kişi için af ve kendi geleceğine karar verme hakkını (yasal bağımsızlık referandumu) savunan ayrılıkçı partilerin en büyük amacı bağımsızlık yanlılarının meclisteki çoğunluğunu korumak.
Özerklik yapısının genişletildiği federal bir İspanya vadeden PSC ise Katalonya’da 2010’dan bu yana ayrılıkçıların elinde olan özerk hükümet başkanlığını almak istiyor.
KATALONYA’DAKİ SÜREÇ
Katalonya’da bağımsızlık yanlısı siyasi teşebbüsler 2012 yılında başlamış ve periyodun Katalonya özerk hükümet lideri Artur Mas’ın öncülüğünde 9 Kasım 2014’te yasa dışı birinci bağımsızlık yanlısı halk oylaması yapılmıştı.
Akabinde, 12 Ocak 2016-28 Ekim 2017’de Katalonya özerk hükümet lideri olarak misyon yapan, şu anda Avrupa parlamenteri olan ve İspanya’da hakkında yakalama ve tutuklama buyruğu bulunan Carles Puigdemont’un liderliğinde 1 Ekim 2017’de, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına karşın yasa dışı bağımsızlık referandumu gerçekleşmişti.
Katalonya özerk idare parlamentosu da 27 Ekim 2017’de “açıklanması ertelenen, tek taraflı bağımsızlık deklarasyonunu” kabul etmiş ve birebir gün İspanya Senatosunda alınan ve Anayasa’nın 155. unsurunun uygulandığı kararla Katalonya’nın özerk hakları süreksiz olarak merkezi hükümete devredilmişti.
Bu gelişmelerin akabinde İspanya mahkemelerinden kaçan Puigdemont ve 6 eski Katalan siyasetçi ülkeyi terk ederken, Yüksek Mahkeme’de tutuklu yargılanan eski Katalonya özerk idare hükümetinden 9 siyasetçi, devlete karşı ayaklanma, kamu parasını berbata kullanma ve devletin kurumlarına itaatsizlik cürümlerinden Ekim 2019’da açıklanan kararla 9 ila 13 yıl mahpus cezası almıştı.
Mevcut durumda yarı hürlük hakkı tanınan kelam konusu tutuklu 9 Katalan siyasetçi, Katalonya’da partilerinin seçim kampanyalarına katıldı.
İspanya’da bir yıldır iktidarda olan sol koalisyon hükümeti Katalonya problemine tahlil için Katalan hükümeti ile diyalog masası kurulması kararı alsa da önemli hiçbir adım atılmadı.
Hürriyet
