Okyanusların ısınması su altı depremlerinin yaydığı ‘ses dalgalarıyla ölçülebiliyor’

Araştırmacılar formülün işe yaradığını zira ses dalgalarının sıcak sularda daha süratli yayıldığını söyledi.

Araştırma takımı, Hint Okyanusu’nda son 10 yılda kaydedilen titreşimler aracılığıyla yayılan ses dalgalarını inceledi.

Global ısınmasıyla denizlerin de daha sıcak hale gelmesiyle bilim insanları ses dalgalarının da hızlandığını gördü.

“Science” isimli mecmuada yayımlanan yeni metot, Hint Okyanusu’nda son on yılda kaydedilen ısınmanın evvelki kestirimlerin çok üstünde olduğunu gösterdi.

Okyanusların ısınmasına ait yanlışsız bilgiler elde edilmesi iklim bilimcileri için kritik ehemmiyette.

Araştırmacılara nazaran sera gazlarıyla atmosfere sıkışan gücün yüzde 90’ı denizler tarafından emiliyor.

Fakat farklı pozisyonlarda ve derinliklerde kesin ısı ölçümleri yapılması kolay olmuyor.

Argo yüzücüleri

Argo yüzücüleri ismi verilen yaklaşık 4 bin aygıtla suyun ısı derecesine dair bilgiler toplandı. Bu usul her ne kadar işe yarasa da hala bilinmeyen çok şey var.

Bilhassa de suların yaklaşık 2.000 metre derinliğindeki durumun ne olduğuna ait kâfi data bulunmadığı belirtiliyor.

Araştırma grubunun geliştirdiği yeni usul, deniz suyundaki ses suratının ısıyla ilişkili olduğunu gösteriyor.

Bilim insanlarının yarattığı ses dalgalarının kullanılması fikri birinci olarak 1970’lerin sonunda ortaya atılmış ve denenmişti.

Fakat bu ses dalgalarının deniz memelilerinin üstündeki tesirine dair korkular ve artan maliyet nedeniyle bu fikirden vazgeçilmişti.

Yeni prosedür, sualtındaki sarsıntılarla ve titreşimlerle doğal formüllerle oluşan ses dalgalarından faydalanıyor.

Bilim insanları, Hint Okyanusu’nda 2004 ila 2016 yılları ortasında meydana gelen yaklaşık 4 bin titreşimden elde edilen bilgileri araştırdı.

Araştırmacılar daha sonra “tekrar eden” çabucak hemen tıpkı kaynak ve güce sahip sarsıntıları inceledi.

Yavaş ilerleyen bu işaretlerin deniz üstünden Endonezya’dan Diego Garcia adasındaki müşahede merkezine ne kadar müddette ilerlediklerini hesaplayarak son 10 yılda okyanustaki ısı değişimini de tespit edebildiler.

Hint Okyanusu’nda 10 yıllık inceleme

BBC’ye konuşan araştırma grubu üyesi Calfornia Teknoloji Enstitüsü’nden Dr. Wenbo Wu, “Ses dalgalarının Sumatra’dan Diego Garcia’ya seyahat etmesi yaklaşık yarım saat sürüyor” dedi ve araştırmaya ait şu açıklamayı yaptı:

“Sumatra ve Diego Garcia ortasındaki derin okyanusta sıcaklık değişimi bu yarım saatlik seyahat mühletinin saniyenin onda biri kadar değişmesine neden oluyor.

“Bu değişiklikleri çok hakikat bir biçimde hesaplayabildiğimiz için okyanus derinliklerindeki ortalama sıcaklık değişimini anlayabiliriz, bu durumda bu bir derecenin yaklaşık onda biri kadar.”

Yeni yol, mevcut dataları kullandığı için düşük maliyetli görülüyor. Ayrıyeten mevcut 2 bin metrelik kısıtlamalardan daha derinlerdeki sıcaklığı da ölçebilecek hassasiyete sahip.

Bilim insanları bu araştırmayla, Hint Okyanusu’nda 10 yılda gerçekleşen ısınmanın, evvelki kestirimlerin çok üstünde olduğunu ortaya koydu.

Lakin araştırmayla ilgili kimi ikazlar da yapılıyor.

Dr. Wu, “Bu sonuçların sırf bir bölge için ve belirlenen 10 yıl için geçerli olduğunu vurgulamak değerli. Bu tekniği öteki bölgelere de uygulamalıyız ve okyanus derinliklerinde global kestirimlerin sistematik olarak altında yahut üstünde kalıp kalmadığını anlamak için farklı vakitleri değerlendirmeliyiz” dedi ve ekledi:

“Bu tarafta kesin sonuçlara varmak için çok erken” yorumunu yaptı.

Bu sistemin global olarak işe yarayıp yaramayacağının anlaşılması için bilim insanlarının daha fazla su altı reseptörlerine erişmeye muhtaçlığı olacak.

Araştırma grubu şimdilik, BM Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması tarafından işletilen hidrofon ağının topladığı datalarla çalışıyor. Bu ağ, sualtındaki nükleer patlamaları dinliyor.

Dr. Wu’ya nazaran bu hidrofonlar her yıl global olarak meydana gelen 10 bine yakın sığ denizaltı sarsıntılarından elde edilen sinyalleri tespit ediyor. Dr. Wu, “Tüm bu bilgiler okyanus derinliklerindeki sıcaklık değişimine ait bilgiler içeriyor ve bu bilgiler de bizim onları keşfetmemizi bekliyor” diyor.

Hürriyet