Son etaptaki klinik testlerin durdurulması kaygı verici görülse de, ilaç şirketi AstraZeneca bunu “rutin” bir duraksama olarak tanımlıyor ve denekte görülen “açıklanamayan hastalığın” aşının zıt reaksiyona yol açmasından kaynaklanmış olabileceğini kaydediyor.
Bir aşının test etabının durdurulması ne kadar sık görülebiliyor ve aşının geleceği için tüm bunlar ne manaya geliyor?
Testlerin durdurulması hakkında neler biliyoruz?
AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi işbirliğiyle geliştirilen aşı, dünyadaki koronavirüs aşı yarışında başı çeken adaylar ortasında.
Münasebetiyle yaşanabilecek rastgele bir gecikme, hayal kırıklığına neden olabiliyor.
Mevzuyla ilgili haber birinci olarak, ilaç dalıyla ilgili haberler yapan Stat News web sitesi tarafından duyuruldu. Haberde, aşıya olumsuz reaksiyon veren deneğin birkaç gün içerisinde iyileşmesinin beklendiği aktarıldı.
AstraZeneca, yaşanan durumun gerisindeki nedenlerin araştırılmaya başlandığını duyurdu.
BBC’nin Sıhhat Editörü Fergus Walsh, bu sürecin “günler” alabileceğini aktardı.
Aşı denemesinin durdurulması ne sıklıkta yaşanıyor?
BBC Editörü Walsh, bu durumun birinci kere yaşanmadığının altını çiziyor:
“Aşının test edildiği deneklerden biri hastaneye başvurursa ve hastalığının besbelli bir nedeni tespit edilemezse, denemeler askıya alınıyor.”
Oxford Üniversitesi’nden bir sözcü, “Böylesine büyük testlerde, tesadüfen kimi hastalık olayları ortaya çıkabilir fakat bunların dikkatli bir biçimde bağımsız ünitelerce denetim edilmesi gerekir” dedi.
Walsh, Oxford’un geliştirdiği aşının test çalışmalarının ikinci kere askıya alındığını da ekliyor.
ABD’deki koronavirüs aşı çalışmalarının başındaki Dr. Moncef Slaoui, bir uzman heyetinin geniş kapsamlı bir inceleme yaptığını, bunun aksi tepkilerde olağan bir süreç olduğunu belirtiyor.
Covid-19 aşısı inançlı olacak mı?
Aşı testlerinin durdurulmasına ait haberler yayıldığı anda hem AstraZeneca hem de Oxford Üniversitesi, deverana sokulacak rastgele bir aşı adayının inançlı olacağını temin eden açıklamalar yaptılar.
Salı günü, AstraZeneca’nın da ortalarında olduğu dokuz büyük ilaç şirketi, aşı geliştirme çalışmalarında güvenliğin “en yüksek öncelik” olduğunu ortaya koyan tarihi bir muahedeye imza attılar.
Johnson & Johnson, BioNTech, GlaxoSmithKline, Pfizer, Merk, Moderna, Sanofi ve Novavax üzere ilaç devlerinin bulunduğu şirket topluluğu, aşı çalışmalarında “bilimle dengeli olmak” konusunda teminat verdiler.
Şirketler,
- Klinik testlerin icra edilmesinde ve imalat sürecinde, yüksek bilimsel ve etik standartlara bağlı kalmaya devam etmeye,
- Global erişime uygun seçenekler de dahil olmak üzere kâfi tedariği ve bir dizi aşı seçeneğini sağlamaya kelam verdi.
Covid-19 aşısına ne kadar yakınız?
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), dünya genelinde 180 aşı adayının test kademesinde olduğunu lakin şimdi hiçbirinin klinik testleri tamamlamadığını belirtiyor.
Aşıların inançlı halde test edilmesinin uzun sürmesi nedeniyle, WHO bu yılın sonuna kadar bir aşı adayının kriterlerin tamamını karşılayarak onaylanmasını beklemiyor.
AstraZeneca ve Oxfort Üniversitesi iştirakiyle geliştirilen aşı, 1. ve 2. Faz testleri tamamladığı için önde gelen aşı adayları ortasında.
Kısa bir müddet evvel testlerin üçüncü kademesine geçildi. Bu çalışmalara, ABD, İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika’da yaklaşık 30 bin denek katılıyor.
Üçüncü faz denemeler, birtakım aşı çalışmalarında birkaç yıl sürebiliyor.
ABD Lideri Donald Trump, 3 Kasım’daki başkanlık seçimleri öncesinde ülkesindeki bir aşı adayının onaylanması beklentisinde olsa da, aşı yarışında siyasi hedeflerin güvenliğin önüne geçmesi tasa yaratıyor.
Bilim insanları, Rusya’nın geliştirerek onay verdiği aşı adayıyla ilgili de kuşkularını ortaya koyuyor. Birtakım uzmanlar Rusya’nın kestirme yollara başvurması ve süreci süratlice yürüterek insanları riske atmasından tasa ediyor.
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) de Rusya’dan “güvenli ve tesirli bir aşı” üretmek için yerleşik kurallara uymasını talep etti.
Hürriyet
