Betelgeuse üzere kızıl dev kategorisindeki yıldızların parlaklıkları sıklıkla değişir.
Gelgelelim Ekim 2019 ile Nisan 2020 arasında Betelgeuse’un parlaklığında meydana gelen yüzde 40’lık azalma, sıra dışı büyüklükteydi.
Araştırmacılar bu kararmanın, Güneş’in yüzeyinde de ortaya çıkan lekelere benzeyen ama büyüklüğü güneşten kat kat fazla olan bir kara lekeden kaynaklandığını buldu.
Dünyaya 500 ışık yılı uzaklıkta olan ömrünün sonuna yaklaşan Betelgeuse’un bir süpernova patlaması ile üst katmanlarını uzaya saçması bekleniyor.
Bu patlama sonucu yıldızın parlaklığı yarım ay ile dolunay arası bir seviyeye ulaşacak. Gelgelelim yarımaydan farklı olarak bütün parlaklık gökyüzündeki küçük bir noktadan yeryüzüne ulaşacak. Yıldız gündüz bile gökyüzünde fark edilebilecek kadar ışık saçacak.
Yıldızın önümüzdeki 100 bin yıl içinde her an patlayabileceği belirtiliyor.
Bu beşerler için çok uzun bir vade olsa da, ömrü milyarlarca yıl olan yıldızlar için çok kısa bir mühlet.
Patlama, Dünya’dan çok uzakta gerçekleşeceği için bir risk taşımıyor. Ama yıldıza yakın bulunan vesair yıldızların yörüngesindeki gezegenler bu kadar şanslı olmayabilir.
Bilim kişileri daha evvel Betelgeuse’un dış katmanlarını uzaya saçmasıyla birlikte yıldızdan dünyaya ulaşan ışığın arasına bir beis girmiş olabileceğini düşünüyordu.
En büyük yıldızlardan biri olan Betelgeuse’u güneş sistemimizin ortasına yerleştirebilseydik, dış katmanları Jüpiter’in yörüngesi yakınlarında mahal alırdı.
Yıldızın Ocak ve Aralık 2019’daki manzarası
Araştırmacılar en yeni bulgulara Şili ve Hawaii’deki teleskopları kullanarak ulaştı.
Araştırma ekibinde nokta alan, İngiltere’deki Manchester Üniversitesi’nden Prof. Albert Zijlstra, “Işıktaki azalma süpernovanın gerçekleşmek üzere olduğu mealine gelmiyor. Harika dev yıldızda muhteşem dev bir leke oluşmuş” diyor.
Öte yandan Betelgeuse çoktan patlamış da olabilir. Yıldızın dünyadan 500 ışık yılı uzakta olması nedeniyle Betelgeuse’un 500 yıl evvelki halini gözlemliyoruz.
Hürriyet
