Saraç, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) konut sahipliğinde, YÖK Başkanlığı uyumunda İTÜ Ayazağa Yerleşkesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen “Araştırma Odaklı İhtisaslaşma Programı Dal Eşleşmesi Toplantısı”nda konuştu.
Yeni YÖK olarak hayata geçirdikleri ve en fazla ehemmiyet verdikleri ana projelerinden birisinin üniversitelerin ihtisaslaşması olduğunu belirten Saraç, bu yolda değerli aralar katettiklerinin altını çizdi. Bu hususun bir ayağının, ihtisaslaşan üniversitelerin, başka ayağının da ihtisas alanlarının belirlenmesi olduğuna işaret eden Saraç, şöyle konuştu:
“Burada 2 nokta öne çıkar. Birincisi bu ihtisas alanlarının ülkemizin kalkınma planları doğrultusunda yer alan gayeleri ve bilim hayatımızın öncelikleri dikkate alınarak oluşturulması. Başka değerli nokta da belirlenen üniversitelerimizin bu öncelikli alanlardaki yetkinlikleridir. YÖK olarak her işte formülün de amaçlar kadar kıymetli olduğuna inanıyoruz. Bunun için bu ve gibisi tüm belirleme ve destekleme faaliyetlerimizde liyakat ve ehliyeti bir düstur ve en değerli faktör olarak belirledik. Bugünkü toplantımızın konusu olan kalkınma planındaki öncelikli kesimler ile araştırma üniversitelerinin eşleştirilmesinde de tıpkı usulü izledik.”
11. Kalkınma Planı’nda yer alan önlemde, “Araştırma üniversiteleri yetkinlikleri dikkate alınarak öncelikli kesimlerle eşleştirilecek, belirlenen gayelere ulaşmak için oluşturulan projelere dayalı iş modelleri uygulamaya konulacak ve bu iş birlikleri desteklenecektir” maksadının bulunduğunu aktaran Saraç, bu kesimlerin kimya, ilaç, tıbbi aygıt, elektronik, makine-elektrik teçhizat, otomotiv, raylı sistem araçları ve besin arzı güvenliği olduğunu, bunların alt alanlarını da belirlediklerini kaydetti.
ÜNİVERSİTELERİN YETKİNLİKLERİ VE KAPASİTELERİ ORTAYA KONULDU
Prof. Dr. Saraç, daha sonraki etapta bu bölümlerle eşleştirilecek üniversitelerin alan dal bazında belirlenmesi gerektiğini belirterek, “Bunun için yeni YÖK’ün ana projelerinden olan ihtisaslaşma ve misyon farklılaşması projesi sonucunda Türk yükseköğretim sisteminde yer alan ‘araştırma üniversiteleri’ üzerinde bir çalışma yapılması ve üniversitelerimizin yetkinlikleri, kapasitelerinin ortaya konulması icap ediyordu. Bu hususta TÜBİTAK tarafından hazırlanan Araştırma Üniversitelerinin Alan Bazında Yetkinlik Tahlil sonuçları dikkate alındı. Elbette alan eşleştirmeleri yapılırken üniversitelerimizin fikirlerinin ve tercihlerinin de alınması kıymetli idi, bu minvalde onların tercihlerini de aldık. Üniversitelerimizden tercihleri alındıktan sonra her bir rektörümüzle başka ayrı görüşmeler yapıldı.” sözlerini kullandı.
İzlenen bu bilimsel metot sonucu 11. Kalkınma Planı’nda yer alan tüm dalların ve alt alanların, bir yahut birden fazla üniversite ile eşleştirildiğini ve açıkta hiçbir alanın kalmadığına dikkati çeken Saraç, eşleştirilen alan ve üniversiteleri şu formda sıraladı:
“Kimya alanında İTÜ, İzmir Yüksek Teknoloji, Ege, Ankara, Selçuk, ODTÜ, Gazi ve Gebze Teknik. İlaç bölümünde Ankara, Hacettepe, Ege, Erciyes, İstanbul ve İstanbul Cerrahpaşa. Tıbbi aygıt alanında Boğaziçi, Hacettepe, Gazi, İstanbul, İstanbul Cerrahpaşa. Elektronik alanında Boğaziçi, ODTÜ, Yıldız Teknik, Gebze Teknik ve İzmir Yüksek Teknoloji. Otomotiv ve raylı sistemler alanında Yıldız Teknik, Gebze Teknik, İTÜ, Çukurova, Boğaziçi, Uludağ ve ODTÜ. Makine elektrikli teçhizat alanında Yıldız Teknik, Gazi, İTÜ, Çukurova, ODTÜ, Selçuk, İstanbul Cerrahpaşa, Erciyes, Boğaziçi. Besin arz güvenliği alanında Ankara, Erciyes, Çukurova, Ege, Uludağ, Hacettepe, Selçuk, İstanbul.”
ENSTİTÜ, MERKEZ, KISIM KURMALARI TEŞVİK EDİLECEK
11. Kalkınma Planı’na nazaran yapılan bu eşleştirmelerin, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına iletileceğini aktaran Saraç, böylelikle gelecek yıllarda yapılacak yatırım programlarındaki karar alma süreçlerinde üniversitelerin uzmanlık alanlarının dikkate alınmasının sağlanacağını söyledi.
Prof. Dr. Saraç, Araştırma Odaklı İhtisaslaşma Projesi’ne ait, “YÖK tarafından araştırma ve aday araştırma üniversitelerimizin belirlenen ihtisas alanlarıyla ilgili enstitü, ortak araştırma merkezi, merkez, kısım kurmaları teşvik edilecektir. Üniversitenin büyüme rotasında ve takım taleplerinde bu rapor dikkate alınacaktır. Tıpkı ihtisas alanındaki üniversitelerin ortak çalışmalar yapmaları teşvik edilecektir. Bu çalışmanın bir dolaylı sonucu da yeni YÖK’ün Türk yükseköğretimine kazandırmış olduğu ‘araştırma üniversitesi’ olgusu vakit geçtikçe daha da oturmakta, kalkınma planlarında dikkate alınan bir ölçüt olmaktadır. Bu da bu üniversitelerimize şüphesiz daha da farklı misyon ve mesuliyetler yüklemektedir. Sistem artık muvaffakiyete endeksli bir biçimde gelişmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
ÜLKEMİZİN KALKINMA PLANINDA YER ALAN GAYELERİNE ULAŞMASINA KATKI SAĞLAYACAK
Konuşmasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Saraç, araştırma üniversitelerinin eşleştirilmesindeki amaç ve beklentinin sorulması üzerine, bu eşleştirmelerde öncelikle kamu faydasının umulduğunu söyledi.
Yönetimlerin gerçekleştirecekleri ve tesis edecekleri süreçlerde öncelikle kamu faydasını öngördüklerini vurgulayan Saraç, şunları kaydetti:
“Bu eşleştirmeler sonucunda ülkemizin kalkınması yolundaki süreçte öncelikli olduğu tespit edilen ve kalkınma planında yer alan bu maksatlara, bilim hayatının daha süratli koşabilmesi ve yetkinliklerini daha verimli bir formda kullanabilmesi mümkün olacak. Münasebetiyle bu, önemli bir planlamanın sonucu ortaya çıkacak. Bu, üniversitelerimize yönelik de bir sonuç üretiyor. Artık araştırma üniversiteleri de kendi içerisinde ihtisaslaşmaya hakikat gitmekte. Bir büyük fotoğraflı ihtisaslaşma var, bunlar araştırmaya yönelik fakat araştırma üniversiteleri çok geniş kapsamlı olduğundan ve pek çok ünitesi bulundurduğundan ötürü kendi içerisinde de bir ihtisaslaşması icap ediyor ki bu eşleştirmeler ihtisaslaştırmayı da gerçekleştirecek. Öbür bir konu da üniversitelerimizin bu alanlara ait yaptığı çalışmalarda, alana ait tayin edilen başka üniversiteyle birlikte iş yapma modeli geliştirmeye teşvik edilecek. Türkiye’nin kalkınma yolundaki gidişatı değerli, bu konu lakin bilim tabanında bilim kurumlarının takviyesiyle hızlanabilir.”
MİLLETLERARASI SIRALAMALARINDADAHA GÜZEL SONUÇLAR GÖRECEĞİZ
Prof. Dr. Saraç, “Üniversitelerin eşleştirilmesinin Türkiye’deki üniversitelerin milletlerarası arenalarda görünürlüğüne nasıl katkı sağlayacak?” sorusu üzerine, üniversitelerin insan takımının da bilim insanlarının da muhakkak alanlardaki çalışmalarının çıktılarının görünürlüklerinin bu üniversitelerin yetkinliklerinin tespit edilmesinde yer aldığını lisana getirdi. Bunların tespitindeki dataların üniversitelerin görünürlükleriyle de bağlı olduğunu kaydeden Saraç, “Aynı yere ikinci kere yoğunluk verdiğinizde o görünürlüklerini daha da artıracak. Münasebetiyle bu araştırma üniversitelerimizin daha sonraki sıralamalarda bu alanlarda temayüz edeceğine inanıyorum. Sahiden de bu görünürlüklerine olumlu tesir edecek” dedi.
Üniversitelerin yetkinlikleri, geleneği buluşturmaları ve yetiştirdikleri beşerler prestijiyle sıralamalardaki pek çok üniversitenin önünde bilim ürettiklerini vurgulayan Saraç, “Fakat sıralama kuruluşları değerli bir ölçüde şöhret algısı, ticarileşme tasası üzere saiklerle de bu sıralamaları gerçekleştirdiğinden üniversitelerimizin de algı idaresine tahminen öteki üniversiteler kadar ehemmiyet vermediğinden ötürü hak ettiği yerde durmadıklarını düşünüyoruz. Bu algı idaresine de algı dediğimiz Türkiye ulusal ölçeğinde değil milletlerarası seviyedeki algı, tanınırlığı kastediyoruz. Buna da ehemmiyet verildiğinde çok yakında 1-2 yıl içerisinde sıralamalarda çok daha iyi sonuçlar göreceğimize inanıyoruz” diye konuştu.
İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu da araştırma üniversiteleri için çok değerli bir dönüm noktasında olduklarını, YÖK önderliğinde oluşturulacak kesimler eşleştirmeler, iş birlikler, iş modelleri sayesinde hem araştırma üniversitelerinden bilgi akışının çok daha süratli gerçekleşeceğini hem de yapılan çalışmaların katma pahasının çok daha yüksek olacağını anlattı.
TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal ile proje kapsamındaki araştırma ve aday araştırma üniversitesi rektörlerinin katıldığı toplantı, açılış konuşmalarının akabinde basına kapalı devam etti.
Hürriyet
