Türkiye ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de yaklaşık beş hafta süren ‘Oruç Reis’ krizinden sonra diyaloğu tekrar başlatma kararı, Yunan kamuoyunu ikiye böldü. Yunan medyası ve kamuoyunun bir kısmı, Yunanistan’ın Türkiye ile diyalogdan korkacağı hiçbir şeyi bulunmadığını ileri sürerken, bir kesim Atina’nın diyalog masasında kaybedeceğini sav ediyor.
‘KORKACAK BİR ŞEYİMİZ YOK’
Diyalogdan yana olanlar, Yunanistan’ın memleketler arası hukuka uygun hareket ettiğini, gerisinde Fransa üzere güçlü bir ülkenin bulunduğunu, İsrail ve Mısır üzere ülkelerle de güçlü ittifaklar kurduğunu, en değerlisi de AB üyeliğinin sağladığı avantajları olduğunu savunuyor. Diyaloğa karşı çıkanlar ise, “Türkiye istikşafi görüşmelere adaların silahsızlandırılmasını, aidiyetinden kuşku ettiği adacık ve kayalıklar ya da Batı Trakya’daki azınlık bahislerini gündeme getirirse ne olacak” sorusuna karşılık bekliyorlar.
Atina Siyasal Bilimler (Panteion) Üniversitesi’nden milletlerarası ilgiler profesörü Konstantinos Filis, “Eğer belli kaide ve kurallar çerçevesinde gerçekleştirilirse, Yunanistan’ın diyalogdan korkacağı hiçbir şey yok” dedi. Filis, “Müzakere, yalnızca istikşafi görüşmelerin muvaffakiyete ulaşması halinde yapılacaktır. Yani diyaloğun birinci adımı istikşafi görüşmeler, daha sonraki adımı ise müzakeredir” diye ekledi. Filis’e nazaran, Türkiye diyalog sürecinde, şayet yeni NAVTEX’ler yayınlar, arama ve sondaj için Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) yeni ruhsatlar verir ya da Libya ile imzaladığı mutabakat muhtırasına dayanıp yeni atılımlarda bulunursa Yunanistan’ın istikşafi görüşmelerden çekilmesi gerekir.
TÜRKİYE LAHEY’DE NE İSTER
Milletlerarası Alakalar Vakfı ELİAMEP’in Lideri Lukas Tsukalis de iki ülke ortasındaki bir savaşın ihtimal dışı olması nedeniyle, diyalogdan diğer deva bulunmadığını vurguladı. Bu görüşlere karşılık Kathimerini gazetesinin tecrübeli diplomasi muharriri Kostas İordanidis, “Diplomatik müzakereler şayet başlarsa, bunun amacı Meis ve öbür adaların kıta sahanlıkları alanlarını kısıtlayarak, Türkiye’ye Ege’deki güç kaynaklarından yararlanma hakkı tanınması için bir muahede sağlanması olacaktır” dedi. Bu türlü bir şeyin de rastgele bir Yunan hükümetine siyasi maliyetini çok ağır olacağını vurgulayan İordanidis, “Başbakan Miçotakis, Lahey Adalet Divanı’na başvuruyu bu yüzden de önermektedir. Buna karşı, Türkiye bu öneriyi kabul edebilmek için en azından Doğu Ege adalarının silahsızlandırılmasını da Lahey Adalet Divanı’na götürülmesini isteyecektir” diye yazdı.
REZİL GAZETE REAKSIYONLU
Öte yandan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a karşı geçen cuma günü ağır küfürlü bir manşetle yayınlanan Dimokratia gazetesi, diyaloğun başlayacak olmasına çok sert reaksiyon gösterdi. Gazete, “Türkiye’nin gündem hususları ile diyalog. Kıbrıslı Rumlar onları sattığımızı ima ediyorlar. Boyunduruk mutabakatı imzalanmasın” sözlerini kullandı.
KIBRISLI RUM DİPLOMAT: ‘TÜRKLER ZEKİCE BİR OYUN OYNUYOR’
Türkiye ile Yunanistan ortasında istikşafi görüşmelere başlanması konusunda anlaşılması Avrupa Birliği’ndeki istikrarlar üzerinde tesirini gösteriyor. Bir Kıbrıslı Rum diplomat Reuters ajansına yaptığı açıklamada, “Türkler makul bir oyun oynuyor. Yunanistan ile yakınlaşarak başka üye ülkelerle aramızı açmayı deniyorlar. Yol kenarında bırakılmış üzere görünüyoruz” dedi. Tıpkı diplomat, 1-2 Ekim tepesinde Belarus yaptırımlarını engelleme yaklaşımını sürdürmek zorunda kalabileceklerini ima ederek, “Elimizdeki tek silah o” sözlerini kullandı. Reuters’a konuşan bir AB diplomatı ise diyalog ihtimalinin öne çıkmasını kıymetlendirerek, “Diyalog, Türkiye’ye yaptırım tehdidine muhtaçlığı azalttı. Bu nedenle şu kademede 27 üye ortasında bu tarafta bir adım konusunda uzlaşı yok” dedi.
Hürriyet
