ABD merkezli ’Wayfair isimli e-alışveriş sitesinin yüksek fiyatlara sattığı eserlerin isimlerinin daha evvel kaybolduğu sav edilen çocuklara ilişkin olduğunun ortaya çıkması, insan kaçakçılığı ile birlikte kriminal muhabere konusunu gündeme getirdi. Anadolu Üniversitesi Toplumsal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Tatbik ve Araştırma Merkezi (SODİGEM) Yöneticisi Prof. Dr. Levent Eraslan, Wayfair şirketi ile ilgili gündeme gelen tezlerin akabinde yine akıllara gelen kriminal muhabere kavramıyla ilgili DHA’ya konuştu. Prof. Dr. Eraslan, “Tüm dünyanın gündeminde nokta alan Wayfair hadisesiyle bir arada gördük ki, toplumsal medya ve dijital dünya aslında kriminal muhaberenin bir tabanıdır. Kriminal muhabere; kabahat örgütlerinin, hata kimselerinin, kriminal bireylerin kendi muhabere bağlarını oluşturdukları, kendi jargonu olan, kendi kuralları, ritüelleri olan muhabere biçimidir. Kriminal muhabere; terör örgütlerinden uyuşturucu kaçakçılarına, insan kaçakçılarına kadar birçok hata örgütünün kullandığı bir ara yüzdür. Bu evvelce posta güvercinleri olmuş, günümüzde ise toplumsal medya üzerinden oluşuyor. Kriminal muhabere, kendi ara yüzünü yaratır. Wayfair hadisesinde biz bunu çok net olarak gördük” dedi.
’TEKNOLOJİ DÜNYASINDA SÜRATLI OLAN KAZANIYOR’
Prof. Dr. Eraslan, kolay bir alışveriş sitesinin yahut online bir oyunun haberleşme sürecine dönüşebileceğini belirterek, herkesin kullandığı iletileşme araçlarının, toplumsal medya ağlarının tamamının bir kriminal muhabere sürecine dönüşebileceğine dikkat çekti. Prof. Dr. Eraslan, “Wayfair vakası ve daha evvel böylesi hadiselerin tamamında şunu çok net söyleyebiliriz; kabahat dünyasının muhabere biçimi artık toplumsal medya ve dijital muhabere araçlarıdır. Bu yüzden kolluk güçleri, polisimiz, jandarmamız, istihbarat teşkilatlarımızın tamamı bu teknolojileri takip etmeli ve bunların hangi yollardan geçtiğini bilmelidir. Aksi takdirde hırsız bir adım öndedir prensibini biz aşamıyoruz. Teknoloji dünyasında süratli olan kazanıyor. Bu yüzden akla gelmeyen, kimsenin iddia bile edemeyeceği yolları deniyorlar. Bu yüzden emniyet güçlerimizin yaptığı çalışmalar vardır. Ama bu iş biraz daha dijital, biraz daha siber mühendislik bağlamına ulaşmaktadır. Yurtdışında bunların örnekleri vardır. Kesinlikle kolluk güçlerinin buna dönük bir ünite oluşturmaları, izleme, belirleme ve yakalama üçlüsünü kurmalarını öneriyorum” diye konuştu.
’ARTIK TOPLUMSAL MEDYA SAVCI, TOPLUMSAL MEDYA HAKİM’
Eğitimden, ticarete, kolluk sürecinden diplomasiye birçok meydanda artık toplumsal medyayla hareket edildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Eraslan, şöyle konuştu:
“Artık, toplumsal medya ’savcı’, toplumsal medya ’hakim’. Aklınıza gelmeyen her şey olabilir. Zira bu dünyanın kendi dijital imkanları var, bu dünyanın algoritması farklı. Bu yüzden kolluk güçlerinin, bizlerin bu süreçleri iyi bilmesi, anlaması gerekiyor. Tanışma programları, toplumsal medya hesapları bunların tamamı o kadar farklı maksatlara hizmet edebiliyor ki, örgütlerin propagandasından tutun insan, silah kaçakçılığına, narkotiğe, pornografiye, fuhuşa aklınıza gelen bütün kriminal yapı toplumsal medyada kendine bölge buluyor. Bu yüzden hem bu işin yasal boyutunu düzenlememiz, hem de kolluk güçlerinin siber yeteneklerini geliştirmesi gerekmektedir. Evvelce ’Deep Web’, ’Dark Web’ vardı. Ben buna kirli toplumsal medya diyorum. Toplumsal medya kümeler halinde haberleşmeyi, muhabere kurduğumuz iletileşme araçları uçtan uca şifrelemeyi veriyor. Velev ses algoritmasına sahip pratikler var. Telefonların sistemleri ise ietişim süreçlerini o denli sıkı tutuyor ki polisin araya girmesinin mümkünatı yok. Dijital dünya hata örgütlerine kabahatle uğraşan şahıslara istedikleri tabanı sağlıyor; ancak kolluk güçlerine de engelleme bahtı veriyor. Ama takip etmek, teknolojiyi iyi bilmek ve bunu işlevselleştirmek gerekiyor.”
Hürriyet
