Lignoselülozik biyomalzeme mühendisliği ve nanoteknoloji alanında çalışmalar yürüten Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanlarını Ödüllendirme Programı (GEBİP) üyesi Doç. Dr. Zeki Candan, 200 yıl evvel kurulan dünyanın birinci profesyonel mühendis birliklerinden The Institution of Civil Engineers’ın (ICE) yayınladığı Green Materials’ın Editör Konseyi’ne seçildi.
Nanoteknoloji ve biyomalzemeler alanındaki milletlerarası nitelikli bilimsel çalışmaları, makaleleri, projeleri, patentleri ve sanayi ile ortak gerçekleştirdiği başarılı iş birliklerinden ötürü Cumhurbaşkanlığının himayesinde TÜBA tarafından verilen Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Mükafatı sahibi İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Sanayi Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeki Candan, 2010’da kurulan “Nanoteknoloji Laboratuvarı” ile “Termal Tahlil Laboratuvarı”nda NanoTeam isimli Ar-Ge ve inovasyon kümesiyle araştırmalarını sürdürüyor.
Yeryüzünde en bol bulunan biyopolimer olan selülozu nano boyuta getirerek otomotivden uzay-uçak endüstrisine, tıp uygulamalarından elektroniğe, orman eserlerinden kimya endüstrisine, kozmetikten besin sanayisine birçok alanda geniş kullanım potansiyeli olan yenilenebilir, biyobozunur, non-toksik, hafif, dirençli nanoselüloz asıllı materyaller geliştiren ve bu hususta tescillenmiş patentleri olan Candan, bu alandaki çalışmalarıyla bilimsel yayın yapan Green Materials’ın Editör Şurası’na layık görüldü.
Candan, yaptığı açıklamada, 1818’de inşaat mühendisleri tarafından kurulan ve vakitle öbür üniteleri de yapısına alan ICE’nin 95 binden fazla üyesi olduğunu belirterek, merkezi Londra’da bulunan birliğin dünyada mühendislik alanında birinci kurulan sivil toplum kuruluşu olduğunu söyledi.
Birliğin, 200 yıldır dünyadaki büyük yapıların inşasına rehberlik yaptığını, standartlar yayınladığını, İngiltere üzere birçok ülkenin altyapısının kurulmasında mühendislerinin rol aldığını vurgulayan Candan, daha sonra yayınevi kuran birliğin, içindeki mühendislik alanlarına nazaran yayınlar yaptığını, bilimsel mecmualar çıkardığını anlattı.
ICE’nin Afrika, Amerika, Avustralya, Doğu Asya, Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Güney Asya, Güney Doğu Asya bölgelerinde kontakları bulunduğunu, dijital bir kütüphanesi ve yayınevi olduğunu lisana getiren Candan, ICE Library’de 1836’dan bu yana milletlerarası üne sahip 1500’den fazla dijital kitap ile çok sayıda bilimsel mecmua yer aldığını aktardı.
Green Materials’ın Türkiye’de akademik yükseltme ve atamalarda kıymetli bir kriter olarak kullanılan, yüksek lisans-doktora öğrencileri ile bilim insanlarının makalelerinin yayınlanmasını istek ettiği milletlerarası indeksler (Science Citation Index) tarafından tarandığını lisana getiren Candan, şöyle devam etti:
“Green Materials bilimsel indekslerin kapsamına giren, sürdürülebilir, geri dönüşümlü, nanoteknoloji ve yeşil kimya/yeşil gereçler konusunda İngiltere’de yayınlanan dünya çapında bir mecmua. Biz de sürdürülebilir biyomalzeme mühendisliği ve biyonanomalzemeler, yeşil kompozit gereçler konusunda çalıştığımız için mecmuanın Editör Heyeti’ne seçildik. Yüksek tesir faktörüne sahip mecmualarda yayınlanmış çok sayıda makalemizin olması, başta Amerika Birleşik Devletleri ve İsveç olmak üzere birçok memleketler arası mükafata layık görülmemiz üzere faktörler de seçilmemizde tesirli oldu. Mecmua, daha genç, farklı alanlarda dünya çapında tanınan, yüksek tesir bedeline sahip bilimsel çalışmaları olan inovatif bilim insanlarını bünyesine katarak öbür bilimsel dergilerle rekabette öncü olmayı hedefliyor.”
Candan, Green Materials mecmuasında sürdürülebilir gereçler, yeşil polimer gereçler, biyomalzemeler, materyal bilimi ve mühendisliği, eserlerin tasarım, üretim ve uygulama süreçlerinde tehlikeli içeriklerin kullanımının azaltılması, geri dönüşebilirlik, sıfır atık konsepti üzere bahislerdeki bilimsel çalışmaların hakem süreçlerinden geçtikten sonra yayınlandığını anlattı.
“Daha evvel Türkiye’den makale yayınlanması sonlu oldu”
Doç. Dr. Zeki Candan, mecmuada Türkiye’den daha evvel yayınlanan makalelerin sonlu sayıda olduğunu tabir ederek, yeniden Editör Konseyi’nde Türkiye’den yalnızca kendisinin yer aldığını söyledi.
Mecmuada Türkiye’den bir ismin yer aldığını gören bilim insanlarının makalelerini göndermeye başladığını belirten Candan, “Editör Konseyi’ne milletlerarası alanda tanınan bilim insanları seçilerek, dergiye iyi yayınların, makalelerin gelmesi isteniyor. Türkiye’de çok bedelli bilim insanları, akademisyenler, doktora öğrencileri var. Makalelerin yayınlanması noktasında biz de müspet manada dayanakta bulunabiliyoruz.” dedi.
ICE’nin yalnızca mesleksel bir birlik değil, tıpkı vakitte bir akademi üzere çalıştığını, kuruluşundan bu yana sayısız mühendisin ve mesleksel profesyonellerin yetişmesine katkı sunduğunu vurgulayan Candan, her yıl Londra’da düzenlenen kongre ve toplantılarda kendisinin de artık davetli olarak yer alacağını, bu yıl aralık ayında yapılması planlanan yıllık toplantının da koronavirüs pandemisi nedeniyle dijital platformlar aracılığıyla gerçekleştirilmesinin düşünüldüğünü aktardı.
Hürriyet
