Türkiye iktisadı global ekonomilerden olumlu ayrışarak yılın birinci çeyreğinde yüzde 7 oranında büyüme kaydetti. İktisattaki büyüme sanayi üretiminden gelen dayanak ve tüketici talebi ile güç kazandı. Varsayımların üzerinde gelen büyüme verisine ait olarak Marbaş Menkul Araştırma Müdürü Yusuf Topçu “İkinci çeyrekte milletlerarası iddialar aşılabilir” dedi.
Tera Menkul Başekonomisti Enver Erkan ise yılın birinci çeyreğindeki performansın devamını ikinci çeyrekte aşılama ve olağanlaşma sürecinin belirleyeceğini söyledi.
İşte uzman görüşleri:
Enver Erkan – Tera Menkul Pahalar Başekonomisti
Türkiye iktisadı, yüksek kredi genişlemesinin 1Ç21’e devreden artçı tesirleri, tüketici talebi ve sanayi üretiminin takviyesiyle geçen yılın tıpkı çeyreğine nazaran %7’lik büyüme performansı kaydetmiştir. 3Ç20’de kaydedilen yüksek kredi büyümesinin teşvik edilmesiyle kaydedilen büyümenin yan tesirleri, para ünitesinde istikrarsızlık ve enflasyon olarak geri dönerken; 1Ç21 devrinin sonundan itibaren tekrar TRY’de istikrarsızlığa yol açan etmenlerin tesirlerinin artması riskiyle karşı karşıyayız. İktisadın enflasyon içinde büyüme kaydettiği bir ortamda, faizlerdeki belirsizlik ve bir türlü düşürülemeyen enflasyon; hasebiyle bir türlü düşürülemeyen faiz büyüme üzerinde de aşağı istikametli risk teşkil edebilecektir.
İktisadın dönemsel olarak da %1,7 büyüdüğü 4Ç20-1Ç21 periyotları ortasında, kredi büyümesinin dengelenmesi ve enflasyonun dizginlenmesi ismine sıkılaştırıcı para siyasetine geçilerek faizler yükseltilmiş, para otoritesi kuvvetli bir bağlantı içerisine girmişti. Bu kapsamda, yatırım ortamı kısmi de olsa biraz iyileşmiş, portföy girişleri müspet bir eğilim göstermiş ve ülke risk primi de gerilemişti. Fakat, 1Ç21 sonu itibariyle, para siyasetinin bu güçlü yönlendirmesinin terk edilmesi ve para ünitesinin yine değersizleşmesi; makroekonomik dengelerin korunması, enflasyonun önlenmesi ve faizlerin olağanlaştırılması noktasında zorlayıcı bir durum oluşmasına neden olmuştur.
2Ç21 devrinin de geçen yılın güçlü baz tesiriyle bu yılın büyümesini asıl üst çekecek etkiyi yapmasını bekleriz. Sayılar, geçen yılın birebir devrine kıyaslı olduğundan pandeminin olağandışı tesirleri bu baz tesirine temel oluşturacaktır. 1Ç21’deki güçlü büyüme tesiri olumlu. 2Ç21 ve sonrasına ait aşılama ve olağanlaşma ajandası belirleyici olacak faktörler. Üretim bandı ve ihracat süratli bir formda ilerleyip büyümeye olumlu katkı verirken, bilhassa hizmetler kesiminde kapanmalar kaynaklı faaliyet kısıtlanması dönemsel yavaşlamada tesirli olabilir. Birebir vakitte artan üretim maliyetleriyle birlikte çıktı fiyatlarının da artış tarafında etkilenmesi, enflasyon baskısını artırmaktadır.
İKİNCİ ÇEYREKTE MİLLETLERARASI VARSAYIMLAR AŞILABİLİR
Yusuf Topçu – Marbaş Menkul Araştırma Müdürü
Türkiye iktisadı 2021 yılının birinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 7,0 büyüdü. Bu sayı yüzde 6,6 olan beklenti ortalamasının bir ölçü üzerinde. 2020 yılı başlarında tesirini artıran pandemi münasebetiyle kısmen baz tesiri olsa da asıl baz tesirini ikinci çeyrek verisinde göreceğiz. 2020 yılı ikinci çeyreğinde GSYH yüzde 9,9 daralmıştı. Bu yılın ikinci çeyreğinde yaşanacak bir sıçrama ile 2021 yılının tamamında birçok milletlerarası kurumun yüzde 5 olan iddiasından de yüksek olan IMF iddiası yüzde 6 bile aşılabilir üzere bir tablo oluştu.
Bu hafta ile birlikte makro bilgilerde müspet sürprizlerle karşılaşılacağı beklentimiz vardı. GSYH buradaki birinci basamak. Perşembe günkü enflasyon verisinde de beklenti üstü gelecek bir bilgi, hafta başında 8,50 TL’nin altına gerileyen /TL kurunu da destekleyebilir. Yılın birinci yarısında daima yükselen enflasyonda gerilemenin başlaması döviz kurlarına, yükseliş ivmesi hafifleyen da Borsa İstanbul’a katkı sağlar.
Son devirde BIST-100 endeksinde 1420 puan düzeylerinde yatay bir görünüm oluşmuştu. Bugün başlayan güçlü makro bilgiler, önümüzdeki günlerde kısıtlamaların kalkmaya başlaması ve yaz dönemine tam girişle birlikte piyasalarda yeni bir periyoda gerçek ilerliyoruz.
“İSTİHDAMA YANSIYACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ”
Prof. Dr. Sefer Şener – İstanbul Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, CNN TÜRK canlı yayınında büyüme sayılarını yorumladı.
Beklentinin üzerinde. Beklenti yüzde 6,5-6,7 civarındaydı. Hatta sayın bakan da açıklamıştı. Yüzde 6,5 beklentiyle ilgili. Son derece sevindirici. İstihdama yansıyacağını düşünüyoruz. İhracatın, endüstrinin, hizmet bölümünün istihdamın büyümesi demek. Geçen sene pandemi devriydi. Oradan buraya geçişte bu biçimde bir yansıma iktisadın de tüm dünyada yine harekete geçtiğini gösteriyor.
Kalemlere bakıyoruz… Ayrıntılarına bakıyoruz… Hangi dallar büyümeye katkı sağlamış? Çin’den sonra 2. ülkeydi Türkiye büyümede geçen sene. Bu defaki büyümede şu farkı gördük. Makine teçhizat yatırımlarının yüzde 30 katkısı olduğunu gördük.
İşletmeler firmalar yeni yatırım yapıyor demek. Kapasiteleri, üretimi arttırıyoruz. İşletmelerin beklentileri de ihracatın artmasına yönelik olduğundan makine teçhizatının artıyor olması istihdama yansımasını bekliyoruz.
Hürriyet
