Daha geçen eylül ayında 40-45 TL düzeylerinden satılan 5 litrelik ayçiçek yağının fiyatı markalara nazaran değişse de 70 TL düzeylerine ulaştı. Biz de çok fiyat yükselişinin nedenlerini araştırdık. Ayçiçek üreticileri ve ayçiçek sanayicileri ile görüştük. Üreticiler, bu yıl bilhassa bahar ve yaz aylarındaki sıcaklık yükselişlerinin ayçiçek randımanını düşürdüğünü, bunun da fiyatlara yansıdığını dikkat çekiyor. Ayrıyeten pandemi nedeniyle birçok ülkenin evvel kendini itimada alarak ayçiçek satışını durdurması yahut azaltmasının da fiyatlara tesiri olduğunu söylüyor.
AYÇİÇEĞİNE AĞIR TALEP
İklim değişikliği nedeniyle ayçiçekte dünya çapında rekolte düşüşleri yaşandığı bilgisini veren Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Lideri Tahir Büyükhelvacıgil, “Dünyada da soya ve kanola fiyatının, ayçiçeği fiyatına nazaran daha yüksek kalması nedeniyle de Çin ve Hindistan üzere ülkeler, fazladan ayçiçeği alımına geçti. Fiyat artışının en kıymetli nedenlerinden biri olarak üretimde global seviyede yaşanan düşüşü gösterebiliriz. Dövizdeki artış nedeniyle kur baskısı, dünya piyasalarında talebin ve buna bağlı olarak fiyatın yükselmesi, pandemi nedeniyle yaşanan kısıtlamalar, ülkelerin ayçiçek üzere stratejik eserlerde ithalat yasakları üzere tesirlerle tüm dünyada bu bahiste sorun yaşanıyor” dedi.
GEREKSİNİMİN % 65-75’İ DIŞARIDAN
Türkiye olarak ayçiçek üzere stratejik eserlerde muhtaçlığı karşılayabilecek potansiyele ulaşılması gerektiğinin altını çizen Büyükhelvacıgil, “Türkiye’de yağlı tohumlarda maalesef yüzde 65-75 dolayında dışa bağımlıyız. Toplam gereksinimimizin yüzde 25-35’ini yerli üretimle sağlıyoruz. Ülke olarak muhtaçlığımız olan 2.5-3 milyon tonluk ayçiçeği tohumu üretimine ulaşmalıyız” dedi.
PANDEMİ, KURAKLIK VE RANDIMAN DÜŞÜŞÜ AYÇİÇEĞİNİ VURDU
SICAKLAR ARTTI RANDIMAN DÜŞTÜ
Bu yıl bahar ve yaz aylarında çok önemli kuraklık yaşandığına dikkat çeken Edirne Ziraatçiler Derneği Lideri Süleyman Çetinkaya, “Sıcaklık artışları nedeniyle ayçiçeğinde randıman düştü. Evvelki yıllarda 1 dekar alandan 150 ile 350 kilogram ortasında eser alınırdı. Bu sene ise 90 ile 200 kilogram ortasında kadar düştü. Sulu tarım yapabilenler biraz daha yüksek randımana ulaştı lakin bu da kâfi olmadı. Hatta birtakım yerlerde dekar başına alınan randıman 60-70 kilograma kadar düştü. Pandemi nedeniyle ayçiçek ithalatı da zorlaştı. Zira ülkeler kendini korumak için eser satışını azalttı” dedi. Çiftçinin girdi maliyetlerinin de yükseldiğine dikkat çeken Çetinkaya, “Ayrıca köylerde çiftçi kalmadı. Gençler maaşlı işlerde çalışmaya başladı” diye konuştu.
ESER AZ OLUNCA FİYATLAR ARTTI
Kırklareli’nde sulu bölgelerde mısır yerine ayçiçeği ekildiğini söyleyen Kırklareli Ziraatçiler Derneği Lideri Necdet Göç, “Üretim bir ölçü azalsa da sulu tarım yapılan yerlerde randıman kaybı daha az oldu. Lakin pandemi nedeniyle dünyada ticaret kapanma noktasına geldi. Örneğin en çok Ukrayna’dan tohum ya da ham yağ alınırdı. Lakin bu sene çok alınamadı. Zira üretici ülkeler de gereksinimin artması ihtimaline karşılık kendisini müdafaaya aldı. Ayçiçek açığı olan bir ülkeyiz. Açığımızı ithal ederek kapatıyoruz. Yağ az talep çok olunca fiyatlar yükselişe geçti. Burada ne endüstrici ne de üreticinin fiyat yükselişiyle ilgili bir durumu yok” tabirlerini kullandı
Hürriyet
