Türkiye’de son 5 yılda yangına 1. kademede hassas nahiyelerde birinci müdahale vadesi, yangın söndürme filosunun teknolojik imkanlarla desteklenmesiyle kısaldı. 2003’te 40 dakika civarında olan, orman yangınına birinci müdahale mühleti evvel 14,52 dakikaya, sonra da 12 dakikaya düşürüldü, 2023’teki 10 dakika gayesi doğrultusunda teknolojik yatırımlar sürat kazandı.
Orman yangınlarıyla uğraş “önleme”, “söndürme” ve “rehabilite” olmak üzere 3 strateji üzerinde sürdürülen Türkiye’de, 1973 yılında 20 milyon 199 bin 296 hektar olan orman varlığı, 2019 yılında 22 milyon 740 bin 297 hektara ulaştı.
Karadan ve havadan güçlü savaş
Yapılan yatırımlarla orman yangınlarına savaş araçlarından arazöz sayısı 1072’ye, su tankeri 281’e, birinci müdahale aracı 586’ya, dozer 185’e, vesair araç ve iş makineleri 473’e yükseltilerek yekun araç sayısı 2 bin 597’e ulaştı. Bu araçlarda görevlendirilecek işçi sayısı ise 18 bin 545 oldu.
Havadan ise 6 idari helikopterin yanı sıra 27 yangın söndürme helikopteri, 10 tonluk 2 amfibik uçak, termal drone kameraları ve İHA’lar filoya güç kattı.
İHA’larla alandan alınan manzaraların canlı olarak yangın idare merkeziyle paylaşılması, alevlere daha dinamik ve süratli müdahale imkanı sağladı.
Yangın ortamları rehabilite edildi
Orman teşkilatı tarafından “Yanan Sahaların Rehabilitasyonu ve Yangına Dayanıklı Ormanlar Tesisi Projesi” (YARDOP) kapsamında binlerce hektar meydanın rehabilitesi tamamlandı, 2015-2019 yıllarında 194 bin 143 hektar meydanda ağaçlandırma tesis edildi.
2015’te çıkan 2 bin 150 yangında 3 bin 218 hektar orman sahası zarar gördü. YARDOP kapsamında 41 bin 162 hektar meydanda çalışma gerçekleştirildi. Birebir yıl 36 bin 356 hektarda da ağaçlandırma yapıldı.
2016 yılında yangınla uğraşta fiziki önlemler alınarak 3 bin 188 orman yangınına müdahale edildi. Bu yangınlarda 9 bin 156 hektar orman ortamı zarar gördü. YARDOP kapsamında 2016 yılında 22 bin 107 hektar sahada çalışma gerçekleştirilirken, uzun devir yangın istatistikleri ile iklim değişikliğine bağlı ortalama sıcaklık anomalileri kullanılarak “Aylık Yangın Risk Kestirim Haritaları” oluşturuldu. Laf konusu sene, 48 bin 230 hektar yerde ağaçlandırma yapıldı.
Bir sonraki yıl, yangınla uğraşta fiziki önlemler alınarak 2 bin 411 orman yangınına müdahale edilirken 11 bin 993 hektar orman ortamı zarar gördü. Tıpkı yıl YARDOP kapsamında ise 16 bin 58 hektar ortamda çalışma gerçekleştirildi. 2017 yılında 46 bin 934 hektar alan ağaçlandırıldı.
Meteorolojik Erken Ikaz Sistemi revize edildi
2018 yılında yangınla uğraşta fiziki önlemler alınarak 2 bin 167 orman yangınına müdahale edildi. Yangınlarda 5 bin 644 hektar orman sahası zarar gördü.
YARDOP kapsamında 8 bin 893 hektar sahada çalışma gerçekleştirilirken, Meteorolojik Erken Ihtar Sistemi revize edilerek Karar Destek Sistemlerine olan eği artırıldı.
Uzun periyot yangın istatistikleri ile iklim değişikliğine bağlı ortalama sıcaklık anomalileri kullanılarak “Aylık Yangın Risk Varsayım Haritaları” oluşturuldu, Meteoroloji Erken Ihtar Sistemleri’nde iyileştirme yapıldı. Birebir yıl 44 bin 752 hektar ortamda da ağaçlandırma tesis edildi.
Yangına birinci müdahale mühleti 12 dakikaya indi
Türkiye’de 2019 yılı içinde yangınla savaşta fiziki önlemler alınarak 2 bin 688 orman yangınına müdahale edilmesine rağmen 11 bin 332 hektar orman ortamı zarar gördü.
YARDOP kapsamında ise 2019 yılında 6 bin 99 hektar sahada çalışma gerçekleştirilirken, Meteorolojik Erken Ikaz Sistemi, yeni bir arayüze kavuşturulup saatlik bazda 3 günlük risk varsayımı, sıcaklık, rüzgar, nem ve yağış varsayımları yapılabilir hale getirildi.
Uzun devir yangın istatistikleri ile iklim değişikliğine bağlı ortalama sıcaklık anomalileri kullanılarak “Aylık Yangın Risk Kestirim Haritaları” oluşturuldu. Tıpkı sene 17 bin 871 hektar ortamda ağaçlandırma yapıldı.
Bu yıl ise Türkiye’nin birçok kentinde çıkan orman yangınlarında yaklaşık 588 hektar ormanlık alan zarar gördü.
Yangına birinci müdahale müddetinin 10 dakikaya indirilmesine yönelik yatırımlar sürat kazandı.
Hürriyet
